شكل‌گيري ارجاع در متون، نمونه مورد بررسي رمان دوبليني‌ها: مقايسه متن انگليسي و دو ترجمه فارسي آن

Reference Forming in Texts: The Case Study of “Dubliners”, Comparison of English Text and Its Two Persian Translations

در مقاله حاضر، در چارچوب نظريه انسجام هليدي ، نحوه توزيع مقوله‌هاي ارجاعي و انواع آن در دو متن ترجمه‌شده از كتاب دوبليني‌ها اثر جيمز جويس و خود كتاب را بررسي و متن مبدا و متون مقصد را با يكديگر مقايسه كرديم. هدف از انجام اين پژوهش، شكل گيري ارجاع در متون رمان دوبليني ها و مقايسه متن انگليسي و دو ترجمه فارسي آن، بررسي علمي و كاربرد انواع ارجاع در متن مقصد، مقايسه انواع ارجاع در متن مبدا و مقايسه كاربرد ارجاع در دو متن ترجمه از يك متن واحد است؛ به همين منظور، از تحليل تقابلي براي شناخت ماهيت ترجمه استفاده كرديم. در روش تحليل تقابلي، دو زبان دربرابر يكديگر قرار مي گيرند، سطوح مختلف آوايي و واژگاني و نحوي و به طور كلي ساخت دستوري آن‌ها با يكديگر مقايسه مي شوند و وجوه اشتراك و افتراق آن‌ها سنجيده مي شود. آنچه در اين مطالعه مطمح نظر است، چگونگي عملكرد ارجاع در متون ترجمه، مقايسه آن با متن مبدا و نيز چگونگي شيوه‌هاي رخداد ارجاع و تفاوت اين شيوه‌ها در متون ترجمه است.

The present paper studies the method of referential categories, their distribution and their types in two translated texts of Dubliners written by James Joyce within the framework of Holliday’s coherence theory and also analyses the book itself and compares the source text and the target texts. Research methodology for analyzing the data is statistical analysis method. The sample of this study is five stories from the Dubliners series which were selected randomly with 135 sentences which were selected from the main text. As these sentences were analyzed in their two translations, the total number of analyzed sentences is 405 in three books. Reference in Holliday’s theory is a subcategory of grammatical cohesion. This study tries to explain differences in translation methods of two Persian translations by analyzing reference. Results show that method of using reference in these three texts is different and depending on the author and story, different types of reference were used. At the end, different methods of reference in translation of two translators were considered reflecting their different point of view about story.