رتبه‏بندي عملكرد HSE شركت هاي گاز با استفاده از تكنيك تصميم ‏گيري چند شاخصه

Classifying Gas Companies for HSE Performance Using MADM Technique

زمينه و هدف : صنايع نفت و گاز با توجه به كيفيت و كميت مواد خام، بينابيني و محصولات جانبي و نهايي، هم چنين دارا بودن سه مشخصه پيچيدگي بالا، قابليت انعطاف پايين و آسيب‏پذيري زياد از ديدگاه HSE جز صنايع بحراني محسوب شده و بروز يك حادثه در آن مي تواند از جنبه‏هاي انساني، زيست محيطي و اقتصادي فاجعه‏بار باشد. هدف اصلي از اين پژوهش ارزيابي كمي شركت هاي گاز از لحاظ وضعيت عملكرد سيستم مديريت HSE و رتبه‏بندي آن‏ها به كمك روش تصميم‏گيري چند شاخصه بود تا بدين وسيله ضمن نمايان ساختن نكات ضعف و قوت هر يك، انگيزه لازم براي رقابت و ارتقاي هر چه بيشتر سطح مديريت HSE آن‏ها فراهم گردد. روش بررسي: در اين تحقيق ضمن بازديدهاي ميداني متعدد از واحدهاي مختلف تابعه شركت ملي گاز ايران، مشاهده فرآيندها و مصاحبه با مديران و افراد با تجربه در زمينه HSE كليه پارامترهاي دخيل در امور ايمني، بهداشت و محيط‏زيست آن‏ها شناسايي و طبقه‏بندي گرديد. در گام بعدي شاخص‏هاي سختي كار در اين واحدها تعيين گرديد. سپس با استفاده از روش TOPSIS نسبت به وزن‏دهي و امتيازبندي پارامترهاي مذكور اقدام گرديد و در نهايت 4 شركت عمده و مادر انتقال گاز، پالايشگاه، گاز استاني و مهندسي و توسعه كه هر يك واحدهاي فرآيندي متعددي را در زيرمجموعه خود دارند، ارزيابي كمي شدند. يافته ها: نتايج اين بررسي جامع نشان داد كه شركت هاي گاز استاني، مهندسي و توسعه، انتقال گاز و پالايشگاه به ترتيب حايز امتيازهاي 74/0، 55/0، 40/0 و 19/0 از يك گرديدند. بحث و نتيجه گيري: در اين تحقيق به منظور مقايسه عملكرد شركت هاي گاز 29 شاخص(23 شاخص HSE و 6 شاخص سختي‏كار) تدوين گرديد و از روش TOPSIS (يكي از روش هاي تصميم گيري چند شاخصه) به منظور رتبه بندي شركت هاي مذكور استفاده گرديد.

Abstract Introduction: Oil and gas industry with respect to the quality and quantity of raw materials, intermediate and final products, as well as having three properties of high complexity , low flexibility and high vulnerability are critical industries and occurrence of an event in aspects of human, environmental and economic can be disaster. The overall benefits of this research could be defined as assessing the HSE performance quantitatively based on the multi attributes decision making method in order to create a motivation for different gas companies to make them improve themselves. Material and method: This work started with observing the processes of the sites of 4 groups of companies in the Iran National Gas Company namely: Provincial Gas, Development & Engineering, Gas Distribution and Refinery, gathering and classifying the effective parameters on HSE management system along with hard-work parameters too. Then the data was analyzed with TOPSIS method. Results: Analyzing gathered data and indexes by TOPSIS was resulted to ranking the studied companies as follow: with the final score of 0.74, 0.55, 0.40 and 0.19 from 1 respectively. Conclusion: In this study to compare the performance of the gas companies, 29 indicators (23 HSE indicators, and 6 indicators of hard work) were developed and TOPSIS method were used to rank mentioned companies.