جايگاه حقوق تطبيقي و ضرورت بازنگري در آموزش آن

The Status of Comparative Law and the Necessity for Revising Its Teaching

در بخش اول اين مقاله تلاشهاي صورت گرفته براي تبيين يكي از مهم‎ترين موضوعات روش شناختي در دانش حقوقي معاصر؛ يعني بحث در باره ماهيت حقوق تطبيقي بررسي شده است. اين تلاشها منجر به ارايه سه ديدگاه متفاوت شده است: ديدگاه اول حقوق تطبيقي را يك روش علمي مي‎داند، ديدگاه دوم آن را دانش مستقل و ديدگاه سوم آن را صرفاً يك برنامه آموزشي تلقي مي‎كند. در اين مقاله نقش حقوق تطبيقي به عنوان شاخه‎اي مستقل از دانش حقوقي در جريان وحدت اروپا و جهاني شدن بيان شده است. اينكه آيا دانشكده‎هاي حقوق در ايران، ناگزير از تغيير برنامه آموزش حقوق]تطبيقي[ هستند يا خير، پرسشي است كه در بخش دوم مقاله بررسي شده است. آموزش حقوق تطبيقي نه تنها بايد دانشجويان را با مفاهيم و نظامهاي حقوقي ديگر آشنا كند، بلكه بايد آنان را براي كاربست عملي آن آماده سازد. نسل آينده حقوقدانان بايد قدرت مواجهه با چالشهاي ناشي از يكنواخت شدن حقوق و جهاني شدن را داشته باشند. برنامه آموزشي فعلي كه صرفاً بر آموزش حقوق ملي تمركز دارد، نمي‎تواند اين هدف را تامين كند. دانشگاههاي اروپا به تدريج برنامه آموزشي خود را به سمت يك برنامه داراي تمركز بين‎المللي با تكيه بر حقوق تطبيقي سوق مي دهند و دانشگاههاي ايران مي‎توانند از اين تجربه الهام بگيرند.

The first part of this article represents an attempt to contemplate one of the major methodological issues in contemporary juridical science - the debate on the nature of comparative law, which is presented in three opposite aspects: whether comparative law is a scientific method, or an autonomous science or a purely educational discipline. This article highlights the role of comparative law as an independent branch of juridical science in the processes of European integration and globalization. Do Iranian law colleges have to change their national curriculum? The second part of this article concentrates on the above question. Comparative law teaching should not only familiarize the students - and thus open up their minds - to other systems and concepts, but should also prepare them for practical application. Future lawyers should be able to meet the challenges of a world of legal integration and globalization. Having a national curriculum does not fulfil this aim. Universities in Europe are gradually shifting towards a more internationally-centred curriculum and Iranian universities may draw inspiration from this experience. Keywords: Comparative law, Scientific Method, Educational Curriculum, Autonomous Science and Teaching Comparative Law.