كليدواژه :
دي اكسيد كربن , متان , درختان ريشه كن شده , نيتروز اكسيد , راش
چكيده فارسي :
هدف تحقيق حاضر، بررسي پويايي جريان هاي دي اكسيد كربن، متان و نيتروز اكسيد در ارتباط با تغييرپذيري برخي مشخصه هاي خاك در سنين مختلف چاله و كپٌه، ريزتوپوگرافي حادث شده از ريشه كن شدن درختان، مي باشد. به اين منظور، قطعه شاهد سري لاليس واقع در استان مازندران پيمايش شده و تعداد 24 درخت ريشه كن شده از گونه راش شناسايي شد. سن چاله و كپٌه معادل سن خشكه دار در نظر گرفته شد و بر همين اساس، 6، 7، 5 و 6 خشكه دار به ترتيب به چاله و كپٌه هاي جوان، ميانسال، بالغ و كهنسال اختصاص داشته است. نمونه هاي خاك از سه موقعيت بالاي كپٌه، ته چاله و زير تاج پوشش بسته و از عمق 15 - 0 سانتي متري گرفته شد. برخي مشخصه هاي فيزيكوشيميايي و بيولوژي خاك (بافت، محتوي رطوبت، كربن آلي، نيتروژن كل، تعداد و زيتوده كرم هاي خاكي) در محيط آزمايشگاه اندازه گيري شد. نتايج حاكي از آنست كه چاله ها (55/0 ميلي گرم دي اكسيدكربن ، 10/0 ميلي گرم نيتروز اكسيد و 32/0- ميلي گرم متان در متر مربع در روز) در مقايسه با كپٌه ها (19/0 ميلي گرم دي اكسيدكربن ، 03/0 - ميلي گرم نيتروز اكسيد و 52/0- ميلي گرم متان در متر مربع در روز) مقادير بيشتري از گازهاي دي اكسيد كربن و نيتروز اكسيد را توليد كرده و همچنين مقادير كمتري از گاز متان را جذب مي كنند. با گذشت زمان، قابليت توليد دي اكسيد كربن و نيتروز اكسيد و همچنين جذب گاز متان توسط چاله و كپٌه ها افزايش مي يابد. نتايج اين بررسي مي تواند در ارزيابي و مديريت بوم نظام هاي جنگلي باد افتاده مورد توجه قرار گيرد.
چكيده لاتين :
The aim of this research was to study dynamics of soil CO2, CH4 and N2O fluxes related to variability of some soil characteristics in different ages of pit and mounds i.e. the microtopography created by uprooted trees. For this purpose, the control parcel of Lalis district located in Mazandaran province was studied and twenty four uprooted trees from beech species were found. Pit and mound age was considered equal to the dead tree age. Based on this assumption, six, seven, five, and six dead trees belonged to young, medium, adult, and old pit and mounds, respectively. Soil samples were taken at 0-15 cm depth from top of the mound, pit bottom, and closed canopy micro sites. Some of soil physico-chemical and biological characteristics (texture, water content, organic carbon, total nitrogen, abundance and biomass of earthworms) were measured at the laboratory. Results indicated that pits (0.55 mg CO2, 0.10 mg N2O and -0.32 mg CH4 m-2 day-1) emitted more CO2 and N2O and had less uptake of CH4 compared to mounds (0.19 mg CO2, - 0.03 mg N2O and -0.52 mg CH4 m-2 day-1). Potential of CO2 and N2O emissions and CH4 uptake are increased by pit and mounds with time. The results of this research can be considered in evaluation and management of forest ecosystems blown down by wind.
