تحليل رابطه ي مافوق-مادون به عنوان عنصر ساختاري مسيوليت كيفري مقامات مافوق در اسناد بين المللي و رويه ي قضايي

زمينه و هدف: مسيوليت كيفري مقامات مافوق از نگراني هاي جامعه ي بين المللي است. به همين دليل پروتكل الحاقي اول به كنوانسيون هاي ژنو، اساسنامه ي ديوان هاي موقت و اساسنامه ي ديوان بين المللي كيفري با شناسايي صريح اين دكترين، عناصر سه‌گانه، ضوابط و معيارهايي براي آن مشخص نموده اند، هرچند اسناد بين المللي ضمن اشاره به وجود عنصر ساختاري به‌عنوان يكي از عناصر سه‌گانه، تعريفي از آن ارايه نداده اند، اما اعلام نموده اند كه عنصر ساختاري مسيوليت كيفري مقامات مافوق به‌موجب حقوق بشردوستانه ي بين المللي رابطه ي مافوق- مادون است. روش تحقيق: روش تحقيق: پژوهش حاضر ازنظر نوع و هدف، كاربردي و ازنظر ماهيت و روش، توصيفي بوده و جمع‌آوري اطلاعات از طريق بررسي اسنادي و فيش‌برداري بوده است. يافته ها: در دادرسي هاي بعد از جنگ جهاني دوم، معيار هاي فرماندهي و كنترل به‌عنوان معيارهاي عنصر ساختاري پذيرفته‌شده‌اند. ديوان هاي موقت ضابطه ي كنترل موثر را اجرايي نموده اند و ديوان كيفري بين-المللي نيز از همين رويه تبعيت نموده است، البته با اين تفاوت كه براي مافوق نظامي از ضابطه ي فرماندهي، كنترل موثر و اقتدار ولي براي مافوق غيرنظامي تنها از اقتدار و كنترل موثر استفاده‌شده است. نتيجه گيري: مواد 86 و 87 پروتكل الحاقي اول نيز عليرغم تفاوت در هدف، معيارهاي فرماندهي و كنترل را براي تحقق دكترين مزبور لازم مي دانند. البته شرح كميته ي بين المللي صليب سرخ بر پروتكل الحاقي اول، مفهوم مافوق را گسترده تر از وجود رابطه ي مافوق-مادون مي داند و آن را شامل مفهوم كنترل در سلسله‌مراتب مي داند. دكترين فوق محدود به اشخاص نظامي نيست، بلكه گستره ي آن شامل اشخاص غيرنظامي نيز مي شود و نسبت به‌تمامي جنايات بين المللي و مخاصمات مسلحانه ي غير بين‌المللي نيز اجرا مي شود

Context and objective: The criminal responsibility of high-ranking officials one the concerns of international society. That’s why they have set the first annexed protocol for Geneva conventions, constitution for temporary courts and the constitution of International and some principles and criteria for it through the clear identification of doctrine and three-fold elements, although international documents have not presented any definition of the responsibility, but they have declared that the presence of the structural element of criminal responsibility is due to international humanitarian rights related to relation between higher and lower ranks. Methodology: The present study is descriptive from points of view of type objective, application and nature and method and data collection has been carried out through document investigation and Findings: In judgments before Second World War, commanding and control criteria have been accepted as the criteria structural element. Contemporary courts have carried out the principle of effective control and the International Criminal Court has followed this policy, but the difference is that for higher military ranks, the principles of commanding and effective control and authority, but for nonmilitary higher ranks, only effective authority and control have been exerted. Results: In the articles 86 and 87 of the first annexed protocol are considered essential to materialize the afore-mentioned doctrine. But, in the International Red cross committee account of the first annexed protocol, the concept of higher ranks is beyond the relation between higher-lower ranks and inclusive of the concept of control in hierarchy. The above-mentioned doctrine is not limited to military people, but also includes non-military people and is carried out in relation to international crime and non-international armed enmities.