بررسي خويش‌كاري‌ها و شخصيت‌پردازي در داستان حضرت سليمان (ع) در قرآن كريم براساس نظر پراپ

خويش‌كاري‌ها و شخصيت‌پردازي دو ركن اساسي در داستان‌نويسي است. خويش‌كاري‌ها به پاره‌اي از عملكردهاي محدود براي پيش برد سير طبيعي داستان و شخصيت‌پردازي به نحوه گزينش، چيدمان و ورود شخصيت‌ها به داستان و نقش شخصيت‌ها در داستان مي‌پردازد. پژوهش حاضر به بررسي خويش‌كاري‌ها برمبناي ديدگاه پراپ و نحوه شخصيت‌پردازي بر مبناي ديدگاه پراپ و ريمون-كنان در داستان حضرت سليمان (ع) در متن قرآن پرداخته است. نتايج حاكي از اين است كه: (1) عليرغم استفاده از خويش‌كاري‌هاي مشابه داستان‌هاي عاميانه، پاره‌اي از خويش‌كاري‌هاي قرآن كريم از لحاظ تيپ با تقسيم‌بندي پراپ مطابقت كامل ندارد. (2) اين خويش‌كاري‌ها هدفمند، مختصر، و در مواردي معنوي اند. (3) داستان‌هاي كوتاه ذكر شده درباره سليمان(ع) در قرآن همه يك حركت دارند. به جز داستان ذكر شده در سوره انبيا كه از طريق خويش‌كاري كار دشوار بسط يافته، در سه داستان ديگر بسط از طريق خويش‌كاري كار دشوار و كشمكش-پيروزي ديده نمي‌شود. علاوه بر اين، علي رغم ماهيت متفاوت بعضي از خويش‌كاري‌ها با تحليل پراپ، شاهد تطابق نسبي الگوهاي اين داستان‌ها با الگوهاي چهارگانه‌ي پراپ هستيم. (4) تفاوت‌هاي كشف‌شده در تحليل شخصيت‌پردازي از جمله: ياريگري موجودات شرير براي قهرمان نيز مويد ماهيت متفاوت اين داستان‌ها با افسانه‌هاست.