نقش سيستم هاي مغزي- رفتاري در پيش بيني رفتارهاي پرخطر دانش آموزان مقطع متوسطه شهر بجنورد

The role of brain–behavioral systems in predicting risky behaviors of high school students in Bojnourd

زمينه و هدف: نوجوانان بيش از هر گروه ديگري درگير دامنه وسيعي از رفتارهاي پرخطر مي شوند كه مي تواند بهاي گزافي را براي آنها، خانواده و جامعه همراه داشته باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسي نقش سيستم هاي بازداري رفتاري (BIS)، فعال سازي رفتاري(BAS) و مولفه هاي آن، يعني جستجوي سرگرمي، پاسخ به پاداش و سايق، در پيش بيني رفتارهاي پرخطر انجام شد. مواد و روش كار: پژوهش حاضر از نوع مطالعات همبستگي است. جامعه آماري كليه دانش آموزان سال سوم مقطع متوسطه شهر بجنورد بودند كه با استفاده از روش نمونه گيري تصادفي چندمرحله اي270 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. متغيرهاي پژوهش با استفاده از مقياس سيستم هاي بازداري/فعال سازي رفتاري كاور و وايت و پرسشنامه رفتارهاي پرخطر جوانان (YRBSS) اندازه گيري شدند. داده ها در نرم افزار SPSS-19 و با استفاده از ضريب همبستگي پيرسون و رگرسيون چندمتغيري تجزيه و تحليل شدند. يافته ها: بين BAS، جستجوي سرگرمي و پاسخ به پاداش با رفتارهاي پرخطر رابطه مثبت و معني داري وجود داشت (01/0 > p). رابطه بين سايق و BIS با رفتارهاي پرخطر معني داري نبود (05/0 < p). تحليل رگرسيون چندمتغيري با روش ورود حاكي از رابطه چندگانه معني دار بين متغيرهاي پيش بين و متغير ملاك بود (01/0 > p، 23/0=MR). نتايج با استفاده از روش گام به گام نشان داد از بين چهار متغير پيش بين تنها جستجوي سرگرمي وزن معني داري در پيش بيني رفتارهاي پرخطر دارد (001/0 > P، 20/0=?). نتيجه گيري: حساسيت بالاي افراد در BAS، جستجوي سرگرمي و پاسخ به پاداش با افزايش احتمال وقوع رفتارهاي پرخطر در آنها همراه است. مولفه جستجوي سرگرمي مهمترين نقش را در پيش بيني رفتارهاي پرخطر دارد.

Background & objectives: Teenagers more than any other group engage in a range of risky behaviors that could be have a high price for them, their family and community. The present study aimed to investigate the role of behavioral inhibition system (BIS), behavioral activation system (BAS) and its components; fun seeking, reward response and drive in predicting risky behaviors. Materials & Methods: This research is a correlation study. The population of this study was all the students in third grade of high school. Among them 270 students were selected by multi-stage random sampling. Variables were measured using Youngʹs Risk Behaviors Scale (YRBSS ) and BIS/BAS Scale of Carver & White (1994). The data were analyzed by SPSS-19 and using Pearson correlation and multivariate regression. Results: Significant positive correlation was found between BAS, fun seeking and reward response with risky behaviors (p < 0/01). There was no significant relationship between drive and BIS with risky behaviors (p > 0/05). Multivariate regression analysis with enter method showed a statistically significant multiple relationship between predictor variables and the criterion variable (MR=0/23, p < 0/01). The results using of stepwise method showed that among the four predictive variables, only fun seeking is significant in predicting risky behaviors (? = 0/20, p < 0/001). Conclusion: The high sensitivity of the BAS, fun seeking and reward response increases the likelihood of risky behaviors associated with them. Fun seeking has the most important role in predicting risky behaviors