ساسانيان و يهوديان در كشاكش و همزيستي

در تاريخ باستاني ايران، يهوديان و ايرانيان پيوندهاي ديني، اقتصادي، سياسي و فرهنگي تنگاتنگي با همديگر داشته اند. در دوره ي هخامنشيان و اشكانيان، با توجه به سياست رواداري و شكيبايي مذهبي پادشاهان ايراني، يهوديان مانند ساير اديان و مذاهب، در گُستره ي پهناور شاهنشاهي ايران همواره در آرامش و آزادي مذهبي مي زيستند. اما قدرت گرفتن ساسانيان و پيش گرفتن سياست هاي ديني سختگيرانه درباره ي همه ي نازردشتيان ايرانشهر، نگراني و ترس يهوديان را به دنبال آورد، و در حقيقت يهوديان هم همچون ديگر اقليت هاي مذهبي، گهگاه گرفتار سياست هاي خشن و سختگيرانه ديني فرمانروايان ساساني شدند. با اين همه، گزارش هاي تاريخي گوناگون نشان مي دهند كه در بيش از چهار سده فرمانروايي ساسانيان، مردمان يهودي به ويژه تا هنگامي كه ماليات هاي خود را مي پرداختند و كوششي براي مبارزه با دستگاه شاهنشاهي انجام نمي دادند، كاملاً در آرامش و آزادي زندگي مي كرده اند، و پادشاهان ساساني با رهبران و بزرگان جامعه ي يهودي پيوندهاي نزديك و دوستانه اي داشته اند. در اين مقاله، به مطالعه ي موقعيت جامعه يهوديان ايران در دوره سانيان و روابط پادشاهان ساساني با يهوديان پرداخته خواهد شد.