بحران اقتصادي 1929.م در مركز و پيرامون بازار جهاني نظام سرمايه داري

از نيمه دوم قرن نوزدهم اقتصاد تمامي جوامع در راستاي تقسيم كار بازار جهاني نظام سرمايه داري به دو ساخت توليد اقتصادي تقسيم شد. دسته اول جوامع مركزي بودند كه ساخت توليد آنها سرمايه دارنه بود. اين جوامع كالا هاي ساخته شده مصرفي و كالاهاي سرمايه اي توليد مي كردند. دسته دوم جوامع پيراموني يا توسعه نيافته با ساخت توليد اقتصادي پيشاسرمايه دارانه بودند. اين جوامع توليدكننده و صادر كننده مواد اوليه بودند. بر اين اساس در چهارچوب تقسيم كار بازار جهاني بازار جهاني نظام سرمايه داري، ميان جوامع مركزي و پيراموني رابطه اقتصادي برقرار شد. اين رابطه اگرچه رابطه اي متقابل بود اما برابر نبود. اين نابرابري ناشي از تحميل شرايط وابستگي از يك سوي اين رابطه (جوامع مركزي) به سوي ديگر رابطه (جوامع پيراموني) بود. درحالي كه تقسيم كار ناشي از مناسبات بازار جهاني نظام سرمايه داري اقتصاد جوامع پيراموني را به اقتصاد جوامع مركزي كه عمدتاً كشورهاي صنعتي اروپا بودند وابسته كرد. پيامدهاي اقتصادي جنگ جهاني اول اقتصاد جوامـع مركــزي را به اقتصاد ايالات متحده آمريكـا كه با بنيان هاي قوي اقتصادي، جنگ را به پايان رسانده بود وابسته كرد. نياز اقتصاد اروپا به سرمايه هاي ايالات متحده براي بازسازي ويراني هاي جنگ و نياز اقتصاد جوامع پيراموني به احياي اقتصاد جوامع مركزي (اروپا) جهت انجام مبادله اقنصادي مواد اوليه با كالاهاي ساخته شده موجب شد تا ايالات متحده كانون تحولات اقتصاد جهاني نظام سرمايه داري پس از جنگ جهاني اول شود و همه اجزاء تشكيل دهنده اين نظام در مركز و پيرامون به آن وابسته گردند. در چنين شرايطي بود كه بروز بحران در اقتصاد ايالات متحده مي توانست به صورت سونامي اقتصادي به اقتصاد تمامي جوامع مركزي و پيراموني انتقال يابد و بدين ترتيب بحران جهاني شكل گيرد. بحران اقتصادي 1929.م كه در نتيجه سقوط ارزش سهام و اوراق بهادار در بازار بورس نيويورك آغاز شد، در نتيجه وجود چنين رابطه هاي اقتصادي شكل گرفت و ابعادي جهاني يافت. بحران پيامدهاي اقتصادي متفاوتي در جوامع مركزي و پيراموني به همراه داشت و همچنين واكنش هاي متفاوتي هم در اين دو جوامع براي رفع مشكلات ناشي از آن بر انگيخت. مقاله پيش رو با طرح اين پرسش كه بحران اقتصادي 1929.م چگونه آغاز شد و چه پيامدها و واكنش هائي در جوامع مركزي و پيراموني به همراه داشت؟ به بررسي چگونگي شكل گيري بحران اقتصادي 1929.م، چگونگي انتقال آن به اروپا و جوامع توسعه نيافته پيراموني، پيامدها و واكنش ها به بحران در اين جوامع مي-پردازد.