نگرشي بر مكتب تفهمي و كاربرد آن در تحقيقات تاريخي

مكتب تفهمي (verstehend) در علوم اجتماعي مانند بسياري از مكاتب روشي ديگر ريشه در مجادلات پيرامون جايگاه علوم انساني و استفاده از روش در پژوهش هاي آن، در قرن نوزدهم و بيستم دارد. اين مكتب در برابر مكاتبي چون اثبات گرايي كه اعتقاد به مشابهت هاي ظاهري بين علوم طبيعي و علوم انساني و عدم تفاوت روش تحقيق در آن است ظهور يافت. پيروان اين مكتب، به عدم تفاوت علوم طبيعي و علوم اجتماعي و همانندي ميان آن ها، اعتقادي نداشته و مخالف با استفاده ي مطلق از روش هاي علوم طبيعي در حوزه علوم انساني و معتقد به درك معناي ذهني كنش اجتماعي و غور در باطن امور بودند. ماكس وبر از مروجين مكتب تفهمي است. ريشه اين مكتب را بايد در انديشه هاي ويلهلم ديلتاي و هانريش ريكرت جستجو كرد، وبر از اين دو تاثير پذيرفت. از اين ديدگاه، هر رفتاري معنا و مقصودي دارد بدين روي تفهم عبارتست از فهم معناي يك كردار يا يك رابطه اجتماعي و يا روشي كه با آن پيچيدگي هاي دروني پديده هاي اجتماعي را درك و فهم كنيم. در واقع تفهم نوعي احساس يگانگي عاطفي با كنش گري است كه در صدد فهم آن هستيد. اين پژوهش مي كوشد با شناخت مكتب تفهمي و روش شناسي آن، چگونگي انجام تفهم، علل اهميت علمي تفهم و كاربرد آن در مطالعات و تحقيقات تاريخي را بررسي كند بنابراين، آنچه مسئله اين پژوهش است، شناخت روش شناسي مكتب تفهمي و كاربري آن در مطالعات و تحقيقات تاريخي است. از اينرو پژوهش حاضر با چنين رويكردي به بررسي موضوع ياد شده مي پردازد.