شكل گيري و گسترش پديده حاشيه نشيني نوين در كلانشهر تهران از انقلاب اسلامي تاكنون (مطالعه موردي: محله حصارك تهران، 1392 هجري شمسي)

The formation and development of new suburbanization in Tehran metropolis from the Islamic Revolution up to the Present Time (Case Study: Hesarak Neighborhood in Tehran, 2013

مطالعه حاضر به نقد و بررسي شكل گيري و گسترش پديده حاشيه نشيني نوين در كلانشهر تهران از انقلاب اسلامي تاكنون و هم چنين به علل و عواملي كه از بطن روابط و مناسبت هاي اجتماعي جامعه ي ايران برخاسته و با گذشت زمان، شكل ساختاري به خود گرفته است، مي پردازد. بررسي اسناد و مدارك معتبر و انجام مشاهده هايي در قالب روش هاي اسنادي، ميداني و پيمايشي و تكنيك هاي جمع آوري داده ها، فيش برداري، پرسشنامه و مصاحبه، موارد آمده را به عنوان علل و عوامل حاشيه نشيني نوين در محله حصارك، واقع در منطقه 5 تهران، قلمداد مي كنند: 1. بيكاري؛ 2. نداشتن درآمد كافي؛ 3. فقدان امكانات رفاهي، آموزشي و فرهنگي؛ 4. ارزاني زمين؛ 5. ارزاني اجاره منزل. يافته هاي تحقيق حاكي از آن است كه درمحله حصارك، دافعه هاي اقتصادي، فرهنگي و نيز جاذبه هاي اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي در شكل-گيري و گسترش اين پديده نقش چشمگيري دارند؛ اما دافعه اجتماعي، نقش كمرنگ تري در به وجود آمدن پديده مذكور دارد؛ پس باتوجه به راهكارهاي ارايه شده مي توان تاحدودي مشكل هاي حاشيه نشينان حصارك را مرتفع سازيم: 1. افزايش سطح سواد ساكنان؛ 2. افزايش توان مالي ساكنان به همراه اشتغال-زايي، 3. توجه بيشتر به طرح هاي محله اي و ناحيه اي؛ 4. افزايش ميزان مشاركت در نهادهاي اجتماعي محله؛ 5. ايجاد فضاهاي فرهنگي، ورزشي، تفريحي و بهداشتي.

This research investigates the formation and development of new suburbanization in Tehran metropolis from the Islamic revolution up to present time and deals with the factors stemming from the social fabrics of the Iranian society which have taken a structural form over time. Studying valid documents and observation in the form of methods such as reviewing documents, field studies, survey method, and data collection techniques including: note taking, questionnaire and interviews listed the following as the reasons for the new suburbanization in Hesarak, where is located in District 6 of Tehran: 1. Unemployment, 2. Lack of sufficient income, 3. Lack of welfare, educational and cultural facilities, 4. Low cost of land, 5. Low rent of house. In fact, in Hesarak neighborhood, economic and cultural repulsions and yet economic, social and cultural attractions have had a key role in the formation and development of this phenomenon; however, the social repulsion has had a minor role in this regard. So, considering the following guidelines, some problems of people living in Hesarak can be solved to some extent.1. Improving the literacy level of the residents, 2. Increasing the financial ability of the people and creating jobs, 3. Paying more attention to local and district plans, 4. Increasing people participation in social institutions in the neighborhood, 5. Constructing cultural, sports, entertainment, and health spaces.