اثر متيل جاسمونات بر جذب و تجمع سرب در گياه تربچه (Raphanus sativus L.)

Effects of methyl jasmonate on lead uptake and accumulation in Radish (Raphanus sativus L.)

فلزات سنگين از مهم‌ترين آلاينده‌ها در محيط زيست به شمار مي‌روند. ورود فلزات سمي از طريق فعاليت‌هاي انساني باعث آلودگي بسياري از خاك‌ها شده است. حضور اين فلزات در خاك و تجمع آن‌ها در گياهان رشد يافته در اين خاك‌ها اثرات سو بر مصرف كنندگان خواهد داشت. يك رويكرد براي كاهش تجمع فلزات سنگين در گياهان استفاده از هورمون‌هاي گياهي است. اين تحقيق به منظور بررسي تاثير متيل جاسمونات بر تجمع سرب در گياه تربچه(Raphanus sativus L.) در محيط هيدروپونيك انجام شد. سرب به صورت سولفات و با غلظت‌هاي صفر، 250، 500 و750 ميلي گرم در ليتر و متيل جاسمونات با غلظت‌هاي صفر، 01/0 و 1/0 ميلي مولار استفاده شد. آزمايش به صورت فاكتوريل و در قالب طرح كاملا تصادفي و در 3 تكرار انجام شد. پس از اعمال تيمارها غلظت كلروفيل هاي a و b، غلظت پرولين و ميزان تجمع سرب در بخش هوايي و ريشه‌اي گياهان اندازه‌گيري شد. نتايج نشان داد كه سرب باعث كاهش مقدار كلروفيل‌هاي a و b و افزايش غلظت پرولين به طور معني‌دار شد كه با اسپري برگي متيل جاسمونات (تيمار 01/0 ميلي مولار) غلظت كلروفيل افزايش يافت. افزون بر آن تيمار متيل جاسمونات در حضور سرب باعث افزايش معنيدار غلظت پرولين شد. رشد گياهان در محيط حاوي سرب سبب تجمع اين فلز در بخش هوايي و ريشه شد، به طوري كه غلظت سرب در ريشه به صورت معني‌داري از بخش هوايي بيشتر بود و اسپري متيل جاسمونات در هر دو غلظت سبب كاهش تجمع سرب هم در ريشه و هم در بخش هوايي گرديد. بر اساس نتايج حاصل از اين پژوهش به نظر مي‌رسد كه گياه تربچه گياهي مستعد ذخيره فلزات سنگين مانند سرب در بخش خوراكي مي‌باشد كه اين سميت را مي‌توان با استفاده از غلظت‌هاي مناسب متيل جاسمونات كاهش داد.

Heavy metals are the most important pollutants in the environment. The productiion of toxic metals by human activities has lead to the contamination of soil. The presence of these metals in the soil and their accumulation in plants grown on these soils will have adverse effects on humans and animals. One approach to reduce the accumulation of heavy metals in plants is using of plant hormones. This study was designed to investigate the effects of methyl jasmonate on accumulation of lead on radish (Raphanus sativus L.) in hydroponic conditions. Lead sulfate with four different concentrations (0,250,500 and 750 mg/ L) and methyl jasmonate with three concentrations (0, 0.01 and 0.1 mM) were used. The experiment was conducted as factorial in a completely randomized design with three replications. The contents of chlorophyll a and b, proline and Pb accumulation in shoots and roots of plants were measured. The results showed that the lead reduced chlorophyll content and this reduction with 0.01 mM methyl jasmonate treatment was compensated. In addition, lead and methyl jasmonate significantly increased proline content. As a result, it can be concluded that radish is probably prone to accumulate heavy metals like lead in the edible parts and this toxicity can be reduced by using appropriate concentrations of methyl jasmonate.