تجزيه ژنتيكي برخي خصوصيات فيزيولوژيك از طريق مطالعه جوامع پلي كراس Dactylis glomerata در شرايط عادي و تنش خشكي

Genetic analysis of some physiological traits in polycross populations of Dactylis glomerata under normal and drought conditions

جوامع پلي كراس روش مناسبي براي مطالعه ژنتيكي و برآورد جز توارث پذير واريانس ژنتيكي صفات كمي محسوب مي شوند. در اين مطالعه پارامتر هاي ژنتيكي برخي صفات فيزيولوژيك و واكنش اين صفات به شرايط كم آبياري در گونه علف باغ (Dactylis glomerata) مورد بررسي قرار گرفت. تعداد 25 فاميل نيمه خواهري حاصل از پلي كراس 25 ژنوتيپ والدي در دو محيط رطوبتي (شاهد و تنش خشكي) در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي درمزرعه تحقيقاتي دانشگاه صنعتي اصفهان مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان داد كه اثر تنش خشكي بر عملكرد علوفه خشك (در سه چين) معني دار بود. بين فاميل هاي مورد بررسي براي همه صفات به جز نسبت كلروفيل كل به كارتنوييد و محتواي آب نسبي برگ اختلاف معني دار وجود داشت. تنش خشكي موجب افزايش مقدار صفات نسبت كلروفيل a/b و پرولين نسبت به شرايط نرمال گرديد در حالي كه ساير صفات در شرايط تنش خشكي كاهش يافتند. ضرايب تنوع ژنتيكي صفات در شرايط نرمال از 5/4 تا 08/31 درصد و در شرايط تنش خشكي از 7/5 تا 27/66 درصد متغير بود كه حاكي از وجود تنوع ژنتيكي گسترده در مواد ژنتيكي مورد بررسي بود. بيشترين ميزان وراثت پذيري خصوصي در شرايط عدم تنش مربوط به كلروفيل كل (78 درصد) و كمترين آن مربوط به محتواي آب نسبي برگ (29 درصد) بود. همچنين در شرايط تنش خشكي بيشترين و كمترين ميزان وراثت پذيري خصوصي به ترتيب مربوط به پرولين (66 درصد) و محتواي آب نسبي(17 درصد) بود. نتايج نشان مي دهد با توجه به بالا بودن وراثت پذيري خصوصي صفات پرولين و كلروفيل b گزينش از طريق اين صفات سريعتر بتواند منجر به توسعه ارقام متحمل به خشكي گردد.

Half-sib mating is an appropriate approach to estimate additive variance component of quantitative traits. This research was conducted to estimate genetic parameters of physiological traits and their response to drought stress in Dactylis glomerata. Twenty five half sib families derived from poly cross of 25 parental genotypes were evaluated under two moisture environments (normal and drought conditions) according to a randomized complete block design in the research farm of Isfahan University of Technology. Results indicated that drought stress significantly affected forage yield. Significant difference was observed among the families for all of the studied traits except for ratio of total chlorophyll to carotenoid and relative water content. Drought stress increased traits with respect to chlorophyll a/b and prolin in stress condition compared with normal condition while other traits decreased in drought condition. Genotypic coefficient of variation varied between 4.5 to 31.08 % under non-stress condition and from 5.7 to 66.27% in drought condition indicating high genetic variation in this germplasm. The highest narrow sense heritability was related to total chlorophyll (78%) and the lowest one was related to relative water content (29%) in non stress condition. Also, highest and lowest narrow sense heritability were related to proline content (66%) and relative water content (17%) respectively. Regarding high heritability of proline content and chlorophyll b under drought stress, indirect selection through these traits may facilitate breeding for drought tolerance.