تاثير محيط‌هاي رشد و منبع آهن در ريزازديادي و ريشه‌زايي پايه‌هاي نيمه پاكوتاه‌كننده گلابي پيرودوارف و OH×F87

Effects of Growth Media and Fe Source on Micropropagation and Rooting of Semi-Dwarf Pear Rootstocks, Pyrodwarf and OH×F87

اين تحقيق با هدف بهينه كردن شرايط ازدياد درون شيشه‏اي دو پايه نيمه پا كوتاه‌كننده گلابي پيرودوراف (Pyrodwarf) و OH×F87 و بررسي اثر محيط‌هاي كشت و منبع آهن و روش ريشه‌زايي اين پايه‌ها انجام شد. ارزيابي اثر پنج نوع محيط‏ پايه شامل MS، MS تغييريافته، DKW، QL و QL تغييريافته، با نسبت‌هاي مختلف يون‌هاي نيترات به آمونيوم، كلسيم و كلر روي صفات رويشي ميزان پرآوري به ازا ريزنمونه، طول شاخه‌چه، شاخص توسعه سطح برگ و ميزان نكروز انجام و بيش‌ترين ميزان پرآوري براي پايه پيرودوارف 3/3 شاخه‌چه در محيط QL تغيير يافته و براي پايه OH×F87 3/5 شاخه‌چه، در محيط QL مشاهده شد. مقايسه ميزان نسبت يون‌هاي آمونيوم به نيترات (1:2 تا 1:3) و همچنين جايگزيني نمك كلرور كلسيم با نيترات كلسيم در محيط‌هاي QL و QL تغيير يافته حاكي از حساسيت پايه‌هاي گلابي به حضور غلظت‌هاي بالاي آمونيوم و يون كلر در محيط بود،كه به صورت كاهش نسبي ميزان پرآوري تظاهر يافت. در آزمايش دوم اثر دو منبع آهن Fe-EDTA و Fe-EDDHA بررسي و نتايج بيانگر برتري منبع آهن Fe-EDDHA در كاهش نسبي ميزان پرآوري و افزايش كيفيت و رشد طولي ريزشاخه‌هاي توليدي هر دو پايه بود. در آزمايش ريشه‌زايي، از دو نوع محيط كشت پايه MS و QL با سه غلظت صفر (شاهد)، 5/0 و 1 ميلي‌گرم در ليتر تنظيم كننده رشدIBA استفاده شد. نتايج بيانگر ريشه‌زايي كامل در تمامي شاخه‌چه‌هابود، ليكن پايه‌هاي گلابي در محيط كشت MS همراه با 1 ميلي‌گرم در ليتر IBA از نظر صفات تعداد ريشه و طول ريشه بهترين پاسخ را نشان دادند.

The current research was conducted to set a protocol for mass propagation of two semi-dwarfing pear rootstocks Pyrodwarf and OH × F87 in vitro condition. Three subsequent experiments were carried out for evaluation of the effects of growth media, iron source and rooting potential of plant materials. At the first experiment, effects of five growth media including MS, modified MS, DKW, QL and modified QL with different ratios of nitrate to ammonium, calcium and chloride were tested on proliferation and growth of shootlets. The results showed advantages of modified QL and QL, respectively for Pyrodwarf and OH×F87. Compared ratios of critical ions showed susceptibility of pears to high ratios of ammonium/nitrate and presence of chloride in the media, in which negative effects of these ions appeared as reduced proliferation of the rootstocks. Evaluation of iron source, conducted by using Fe-EDTA and Fe-EDDHA chelates and results demonstrated slight reduction of proliferation and higher quality of shootlets on Fe-EDDHA medium. In order to test the rooting potential of pear rootstocks, the micro-cuttings were more suitable exposed to 0 (control), 0.5 and 1 mgl-1 IBA in two MS and QL media. Rooting was observed in all micro-cuttings, but MS media enriched by 1 mgl-1 IBA caused higher number of roots per explants and length of rootlets in both rootstocks