تحليل استنادي و ترسيم نقشه تاريخ نگاشتي توليدات علمي محققان علوم دريايي ايران در حوضه آبي خزر در پايگاه استنادي "Web of Science" طي سال‌هاي 2013-1992

Scientometric and Historiographical Maps of Scientific Products of Iranian Marine Researchers on Caspian Sea Basin in "Web of Science" During 1992-2013

در اين پژوهش سعي شده است وضعيت توليدات علمي محققان علوم دريايي ايران در رابطه با حوضه آبي خزر در پايگاه "وب آوساينس" در بازه زماني 1992 -2013بررسي شود. با جستجوي كليدواژه Caspian Seaدر پايگاه مذكور، تعداد 323ركورد شناسايي و با استفاده از فنون تحليل استنادي و نرمافزار هيستسايت، نويسندگان و موسسات كليدي و ميزان همكاري گروهي ميان آنها، نرخ رشد توليدات علوم دريايي مرتبط با حوضه آبي خزر، قالب و زبان انتشارات نقشه مشخص و ي تاريخنگاشتي توليدات علمي مورد مطالعه، ترسيم گرديد. محاسبه نرخ رشد سالانه متون علمي مورد بررسي براي اين سالها عدد %51را نشان داد. بررسي نوع مدارك نشان داد كه مجموع 323ركورد، در 6قالب مختلف ارايه شدهاند. اين ركوردها غالباً به زبان انگليسي و با همكاري 819نويسنده به رشته تحرير در آمدهاند. تمامي متون علمي مورد بررسي در اين تحقيق، با وابستگي سازماني 293 موسسه در 156 مجله منتشر شدهاند. نشريه اي كه بيشترين ميزان توليدات را به خود اختصاص داده است Iranian Journal of Fisheries Sciencesاست. نتايج پژوهش حاكي از آنست كه روند رشد توليدات علمي درباره حوضه آبي خزر طي سالهاي مورد مطالعه روند افزايشي داشته و از يك عنوان در سال 1992 به 49 عنوان در سال 2013افزايش يافته است. ضمن اينكه ضريب همكاري گروهي با عدد 0/68 نشان از همكاري نسبتاً خوب در بين نويسندگان ايراني دارد. پژوهش همچنين نشان داد كه در دوره مورد مطالعه به ترتيب 6 و 5 خوشه موضوعي بر اساس TLCS و TGCS در نقشه تاريخ نگاشتي تشكيل شده اند كه موضوعات "موجودات مهاجم دريايي و آلودگي ناشي از اختلاط مصبي به خصوص فلزات سنگين در آب، رسوب و آبزيان" مهم- ترين موضوعات در خوشه هاي مذكور هستند.

To visualize the structure of Iranian marine scientific outputs related to the Caspian Sea basin in the Web of Science (WOS) during 1992-2013, we used scientometric techniques and HistCite software. With keyword search "Caspian Sea" in database, 323 scientific documents were recognized, and the most important authors and institutions, the co-authorship factor, the rate of marine scientific researches related to the Caspian Sea, format and language of these production, and historiographical map were determined and depicted. The findings indicated that the growth rate of marine scientific productions was %51. These resulted documents were published by 156 journals in 6 different formats. The relevant articles were written mostly in English language by 819 authors who were affiliated to 293 organizations. Most documents on Iranian marine scientific products were published by Iranian Journal of Fisheries Scinces during the study period. The results indicated that the growth of scientific production on the Caspian basin had increased from one title in 1992 to 40 titles in 2013. Moreover, collaboration coefficient 0/68 demonstrated existence of an appropriate level of collaboration among Iranian authors. The results of the mapping showed a total of 6 clusters that were formed based on the TLCS and 5 clusters based on TGCS. The most significant subject areas turned up to be marine invasive species, marine pollutants especially heavy metals in water, sediment and marine livings.