تغييرات فصلي پايداري و لايه بندي ستون آب در بخش عميق جنوب درياي خزر

Seasonal Variability in Stability and Stratification of Water Column in the Southern Caspian Deep Sea

هدف از اين تحقيق، مطالعه تغييرات پايداري و لايه بندي ستون آب دريا در محدوده عميق جنوب درياي خزر است. نتايج نشان مي دهد كه بيشترين تغييرات در لايه 100 متر بالايي از سطح دريا و به ويژه در لايه ترموكلاين فصلي رخ داده است. بيشينه گراديان عمودي دما 0/4815 سانتيگراد بر متر بين اعماق 28-45 متر در آبان ماه(نوامبر) و كمينه گراديان عمودي دما 0/05 سانتيگراد بر متر در اعماق 0-25 متر در اسفند ماه (مارس) محاسبه شد. بيشينه گراديان عمودي چگالي در آبان ماه (نوامبر) 0/1218 واحد بر متر در لايه پيكنوكلاين بين اعماق 28-45 متر و كمينه آن 0/009 سانتيگراد بر متر در اسفند ماه (مارس) بين اعماق 0-25 متر مشاهده شد. گراديان شوري در حدود 0/0138 درهزار بر متر در مرداد ماه (آگوست) و 0/0215 درهزار بر متر در آبان ماه (نوامبر) را داشته است. نكته قابل توجه اينكه، روند افزايشي تغييرات عمودي شوري در ماه هاي اسفند و فروردين (مارس و آوريل) و روند كاهشي مقدار شوري در لايه هالوكلاين در ماههاي مرداد و آبان (آگوست و نوامبر) بوده است. بيشينه مقدار فركانس پايداري در بين زمانها ي مختلف اندازه گيري در ماه فروردين )آوريل( در لايه ترموكلاين 1/462×10-2بر مجذور ثانيه مشاهده شد. مقدار كمينه نيز مربوط به اسفند ماه )مارس( در حدود 4/163×10-8بر مجذور ثانيه محاسبه شد

In the study, seasonal variability in stability and stratification of water column in the southern Caspian Sea were assessed. The results showed that the most variations were occurred during upper 100 m layer. A seasonal thermocline was detected between 20 and 50 m depth in summer at a temperature gradient of 16°C. Maximum vertical gradient of temperature was 0.4815 C/m between 28-45 m depths in November and the minimum value was 0.05 C/m from surface to 25 m depth in March. For the same time and location, the maximum vertical gradient of density was 0.1218 per meter and its minimum was around 0.009 per meter. The vertical salinity gradient with amounts of 0.0138 in August and 0.0215/m in November were observed. The vertical variations in density agree with variations of temperature in water column, and a pycnocline was observed at the location of the thermocline. The maximum stability was calculated about 1.462×10-2 s-2 for thermocline layer in April and the minimum was around 4.163× 10-8 s-2 in deep water area in March.