بررسي تغييرات مكاني- زماني غلظت سورفاكتانت آنيوني در لايه سطحي آبهاي منطقه جنوبي درياي خزر

Spatial and Temporal Concentration of Anionic Surfactant of Water in the Southern Caspian Sea

هدف از مطالعه حاضر، تعيين غلظت سورفاكتانت آنيوني (آلكيل بنزن سولفوناتهاي خطي=LAS) و بررسي نوسانات زماني و مكاني آن در منطقه جنوبي درياي خزر بود. در بررسي حاضر نمونهبرداري از 8نيم خط عمود بر ساحل در منطقه جنوبي درياي خزر، مشتمل بر آستارا، انزلي، سفيدرود، تنكابن، نوشهر، بابلسر، اميرآباد و تركمن، از لايه سطحي اعماق ،10 50و 100متر انجام شد. عمليات نمونه برداري در 4مرحله به طور فصلي (در ماههاي ارديبهشت، مرداد، آبان و اسفند)، در سال 1389 انجام گرفت. غلظت سورفاكتانت، به روش سابليشن- متيلن بلو اندازه گيري شد. نتايج نشان داد ميانگين سالانه غلظت LAS به همراه خطاي استاندارد، معادل (±0/012) 0/210 ميليگرم بر ليتر بود. نيم خط آستارا با ميانگين 0/165 ) (±0/010و نيم خط تنكابن با ميانگين (±0/031) 0/226) ميلي گرم بر ليتر، به ترتيب كمترين و بيشترين غلظت اين تركيب را دارا بودند. ميانگين LASاز فصل بهار تا فصل زمستان در حال افزايش بوده(P < 0/05)و از )(Mean±SE ،0/153±0/014 به 0/294±0/036 ميلي گرم بر ليتر رسيد. آزمون همبستگي اسپيرمن وجود رابطه خطي منفي بين ميزان LASو درجه حرارت آب را نشان داد(P < 0/05)، كه اين نتيجه با افزايش غلظت LASدر زمستان همخواني دارد.

This study was conducted to determine spatial and temporal concentration of anionic surfactant (Linear Alkylbenzene Sulfonate=LAS) of water in the southern Caspian Sea. Surface water samples were collected from eight transects namely Astara, Anzali, Sefidroud, Tonekabon, Noshahr, Babolsar, Amirabad, and Torkman in the southern Caspian Sea during four seasons (May, August, November and March) in 2010 - 2011. Three stations were selected at 10, 50 and 100 meter depths in each transect. LAS level was measured using Sublation - methylene blue method. Results showed that annual mean of LAS concentration, with the standard error was 0.210 (±0.012) mg/l. Maximum and minimum LAS concentration were observed 0.165 (±0.010) and 0.226 (±0.031) mg/l at Astara and Tonekabon transects, respectively. Mean of LAS increased from spring (0.153(±0.014) mg/l) to winter (0.294(±0.036) mg/l) (P < 0.05). According to the Spearman correlation test, the water temperature has a negative linear relationship with LAS (P < 0.05), and this result was consistent with the increasing concentration of LAS in the winter. In addition, LAS concentration was increased compared to previous studies (2000, 2008 and 2009).