تدوين اصول و معيارهاي ادراك فضايي در معماري بازارهاي سنتي ايران

Principles and standards of architectural space perception traditional markets

بازارهاي سنتي ايران با سابقه كهن خود در كنار جنبه اقتصادي، از نقش فعال اجتماعي و مذهبي نيز برخوردار بوده‌اند؛ به اين صورت كه بازار به‌صورت همزمان يك محور مهم ارتباطي، اقتصادي و فرهنگي شهر بوده و نقش و منزلت مهمي در حيات اجتماعي شهرهاي ايران داشته است. از سويي ديگر، شهروندان با فضاهاي شهري به طور اعم و بازارها بطور اخص، ارتباط ادراكي خاصي برقرار مي كنند كه نحوه كاربست فضا و مطلوبيت از آن را نيز تعيين مي كند. در واقع فضايي در شهر مي تواند در راستاي پاسخ دهي محيطي مطلوب باشد كه از نظر شهروندان نيز قابل درك باشد كه بايد در فرآيند مساله گشايي طراحي شهري و بازارهاي مدرن در شرايط معاصر نيز مورد استفاده قرار گيرد. بر اين اساس مقاله حاضر به تدوين اصول و معيارهاي ادراك فضايي در معماري بازارهاي ايراني پرداخته است. نتايج و يافته هاي تحقيق، در رابطه با «ويژگي‌هاي نظام كاركردي بازار ايراني، تبيين مدل مفهومي نظام كالبدي بازار ايراني، نظام ادراكي در بازار ايراني، تبيين مدل مفهومي نظام ادراكي بازار ايراني، نظام معنايي بازار ايراني و تبيين مدل مفهومي نظام معنايي» بوده است و در پايان نيز مدل جامع مفهومي ادراك فضايي بازارهاي سنتي ايران مورد اشاره قرار گرفته است.

Traditional markets with its ancient history in the economic, social and religious also have had an active role; Market at the same time as a major hub for communication, economic and cultural city and an important role and position in the social life of cities in Iran. On the other hand, citizens of urban areas in general and the markets, in particular, the special relationship established perception that the use of space and also determines its desirability. The space in the city can be desirable in order to respond to the citizens understood to be in the process of problem solving contemporary design, modern markets and conditions used. The paper examines the principles and standards of architecture, spatial perception in Iranʹs market. The results and findings is in relation to ʹfunctional characteristics of the Iranian market, explaining the conceptual model of the Iranian market physical, perceptual system in the Iranian market, explaining the concept of perceived Iranian market, meaning the Iranian market and explain the meaning of the concept". Finally, spatial perception model of traditional markets have been mentioned.