تحليل كيفي محتواي فلسفي برخي از داستان‌هاي منتخب در ادبيات كودكان (بر پايۀ نظريۀ گرت. بي. متيوز)

Connection between Children, Philosophy and Poetic World in the Contemporary Children Literature

پژوهش پیش‌ رو بر آن است تا از منظر رویكرد «فلسفه برای كودكان» به تحلیل محتواییِ متن و تصویر چند داستان رایج و در دسترس كودكان، بر پایۀ نظریۀ متیوز، بپردازد و به پاسخ این پرسش برسد كه آیا این داستان‌ها، كه با تأكید بر جنبۀ ادبی و بدون توجه جدی به پرورش فلسفه خلق شده‌اند، می‌توانند پاسخ‌گوی برخی‌ از نیازهای فلسفی كودكان كشورمان باشند؟ بررسی نمونه داستان‌های انتخاب‌شده در این پژوهش، با روش‌های كیفی ‌قیاسی و استقرایی، نشان داد كه آن‌ها ضمن برخورداری از شیوایی و رسایی كلام، قابلیت فهم بالا، توجه به عنصر تخیل، و شاعرانگی دارای چندین مؤلفۀ فلسفی مناسب‌اند كه می‌توانند زمینه‌ساز رشد و پرورش فكری در سطوح بالای شناختی كودكان باشند. در همۀ این داستان‌ها، مفاهیم فلسفی مهمی مانند مفاهیم اخلاقی، شناختِ خود و دیگران (هویت‌یابی)، شباهت و تفاوت، طبقه‌بندی موجودات و بیان ویژگی‌های عرضی و ذاتی یافت شد. هم‌چنین، در برخی از آن‌ها، مؤلفه‌های دیگری مانندِ تمركززدایی، شناخت توان‌مندی‌ها، مفهوم تمامیت، مفهوم طبیعی و مصنوعی و مرز میانشان، شناخت خدا و حكمتش، داوری و مقایسه ‌كردن، ازخودبیگانگی، و مفاهیم استثمار و استعمار یافت شد.

This study analyses the text-image content of some current and accessible stories in literature based on Matthews’s theory to answer whether these stories that have been created with the emphasis on the literary aspect, not concerning the philosophy training, can meet the philosophical needs of our children or not. Studying the selected samples with deductive quantitative and inductive methods showed that they, with understandable phrases, in fancy and unique poetic atmosphere, have many philosophical aspects and can ground for childrenʹs growth and mental experience. In all of them there are philosophical concepts like morality, self-discovery, others’ similarities and differences, classification of organisms and discovering inherent and non-inherent properties. Also in some other aspects such as decentralization, ability cognition, integrity condition, the concept of the natural and the artificial and boundaries between them, knowing God’s wisdom and justice, self-alienation, exploitation and colonialism were found.