نظام پژوهشي پيش‌رو (زادگي يا پروردگي)

طرح نظام پژوهشي پيش‌رو در جوامع جهان، به ويژه پس از سال 1970، رهيافتي جديد در علوم انساني و علوم پايه تلقي گرديد. يكي از معيارهاي سنجش كشورها درباره ميزان پيشرفت يا ايستايي، داشتن نظام‌هاي تحقيقاتي بالنده و نظريات نوين و محصولات علمي است. مقوله زايش يا پردازش، از قدمت تاريخي پيش از ميلاد مسيح برخوردار است؛ وليكن در دهه‌هاي اخير، شتاب بيش‌تري يافته است كه از علل اساسي آن، ابراز وجود كشورها و ترقي‌خواهي ملت‌ها و پيدايش جامعه اطلاعاتي است. در اين مقاله سعي شده، با محوريت مقوله زادگي و پروردگي، به بستر اصلي اين مساله، يعني وجود يك نظام پژوهشي پيش‌رو و غير مُقلد صِرف پرداخته شود و ضرورت تحوّل و طراحي چنين نظامي مورد مطالعه و بررسي قرار گيرد. در ضمن، در اين مقاله به عوامل مختلف فرهنگي، زيربنايي، ساختاري و زمينه‌اي لازم نيز اشاره گرديده كه با رويكرد بومي‌نگر، تمهيدات و راه‌كارهاي عملي براي تسرّي نظام پاينده و بالنده مطرح شده است. تمهيدات اساسي و خاستگاه‌هاي سه‌گانه فكري ناظر بر اين مدعا نيز عرضه شده و در نهايت، راه‌كار‌هايي نيز پس از استنتاج از بحث ارايه گرديده است.