استفاده از دانش بومي عشاير راهكاري مناسب جهت مديريت بهينه اكوسيستم هاي طبيعي

امروزه نتايج تحقيقات زيادي اهميت استفاده از دانش بومي را در توسعه ي پايدار نشان داده است. مطالعه ي حاضر با هدف شناخت گونه هاي جنگلي مهم در تعليف دام بر پايه ي دانش بومي جهت توصيه كشت اين گونهها در اراضي تخريب يافته انجام شده است. بدين منظور ابتدا ليستي از مشخصات گونه ها ي درختي و درختچه اي در استان كهگيلويه و بويراحمد تهيه گرديد. باتوجه به اينكه ايل بويراحمدي بزرگترين كوچنده در استان مي باشد و در تمام مناطق جغرافيايي در فصول مختلف سال سكني مي گزينند، به عنوان جامعه ي آماري اين مطالعه لحاظ شد. داده هاي آماري اين مطالعه به كمك پرسشنامه جمع آوري و با استفاده از تجزيه و تحليل يك متغيره و نمودارهاي توزيع فراواني آناليز آماري صورت گرفت. با استفاده از روش نمونه گيري تصادفي و بكارگيري فرمول كوكران حجم نمونه 36 پرسشنامه بدست آمد. سوالات پرسشنامه ها بر اساس موارد زير طراحي شد: ارزش رجحاني كلي گونه ها براي دام، ارزش رجحاني اندام هاي گياهي (برگ، سرشاخه و ميوه)، پراكنش جغرافيايي گونه هاي تعليفي در اقاليم سردسير، گرمسير و ميانبند استان، فصل مصرف از گونه ها و نهايتاً نوع دام(گوسفند يا بز). در مجموع نتايج به دست آمده نشان مي دهد كه بنا به اظهارات كاربران محلي ميزان استفاده دام ها از گونه هايي همچون گلابي وحشي، بلوط، بنه، بادام كوهي و كيكم، به علت خوشخوراكي و در دسترس بودن از ساير گونه ها بالاتر است، همچنين اكثر گونه هاي مصرفي متعلق به اقليم سردسيري هستند كه از جمله ي آن ها مي توان به بيد، زالزالك، پده و گلابي وحشي اشاره كرد. بعلاوه، تعليف بز از همه ي گونه هاي مورد بررسي بيشتر از گوسفند بوده است. با وارد كردن گونه هاي مذكور در عرصه هاي تخريب يافته مرتعي مي توان به حفظ گونه هاي جنگلي كمك نمود و افزايش توان توليدي و ارتقاي كيفي مراتع را در پي داشته باشد. بكارگيري دانش بومي در برنامه هاي مختلف و نقشي كه مي تواند در رهيافت هاي مشاركتي توسعه داشته باشد، باعث افزايش علاقه ي برنامه ريزان و تصميم گيرندگان در جهت حفظ اكوسيستم هاي خواهد شد.