تعيين راهبردهاي توسعه ي شهري پايدار در شهرهاي استخراجي مطالعه ي موردي: شهر استخراجي عسلويه

Assessing social – cultural sustainability in the extractive cities (Case: extractive city Asalooyeh)

شهر اصطلاحی است كه از تركیب جمعیت، انواع فعالیت و كاربری‌ها در یك بستر جغرافیایی معنا و مفهوم می‌یابد. در میان انواع شهرهای موجود، نوع خاصی از شهرها وجود دارد كه با اصطلاحاتی نظیر شهرهای معدنی، منبع - پایه و استخراجی شناخته می‌شوند. این نوع شهرها، مربوط به سكونتگاه هایی است كه از استخراج منابع معدنی شكل گرفته و به تدریج به عنوان یك شهر گسترش یافته و تكوین پیدا می كنند. چهارچوب برنامه‌ریزی راهبردی با توجه به ویژگی‌های خود و توجه به مجموعه شرایط اقتصادی، اكولوژیكی، اجتماعی، فرهنگی و كالبدی، ابزاری مناسب برای طراحی و تدوین راهبردهای توسعه پایدار در شهرهای استخراجی می باشد. شهر ساحلی عسلویه در جنوب ایران و در كرانه‌ی شمالی خلیج فارس را می‌توان نمونه‌ای از شهرهای كوچك‌اندام استخراجی دانست كه در مدتی كوتاه و متأثر از فعالیت‌های مرتبط با استخراج، پالایش و صدور انرژی گاز، از منطقه‌ای روستایی و كمتر شناخته‌شده به كانون فعالیت‌های عظیم انرژی- صنعتی و متأثر از این فعالیت‌ها، به شهری مهم و اثرگذار در عرصه اقتصاد ملی تبدیل شده است. در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل برنامه‌ریزی راهبردی در قالب مدل SWOT و ماتریس كمّی‌سازی برنامه‌ریزی راهبردی (QSPM)، راهبردهای مختلف برای برنامه‌ریزی توسعه پایدار شهر استخراجی عسلویه، شناسایی و از میان آن‌ها بهترین راهبرد انتخاب و متناسب با آن، راه‌كارهای لازم تدوین شده است. ارزیابی وضعیت موجود توسعه پایدار شهر عسلویه نشان می‌دهد كه راهبرد تنوع به عنوان اصلی‌ترین سناریوی قابل تأكید و توجه برای این شهر با تخصیص مجدد منابع برای بهره‌گیری از نقاط قوت و فرصت ‌ها برای تعدیل یا رفع تهدید های فراروی شهر می باشد.

Among the various cities, extractive towns have special features, including a high focus on industries and mining activities; high environmental contaminants and social problems caused by the occupational migration, and cultural duality that could be the issue of instability in the environmental, economic, social - cultural and physical aspects created or exacerbated. In order to applied assessment indicators to determine statues of urban sustainability for the Iranian exploitative towns seem necessary. The aim of this study was to analyze and evaluate the social - cultural aspects and sustainable urban development in the Asalooye city located southern of Iran South and north of Pars Sea coast and in term of methods and procedure governing this descriptive – analytical study. Information required by the review of documents, field and completed questionnaires were collected by using SPSS software and valuation of indicators using a Likert-case is analyzed. Statistical analysis of the results after using the T-student test, Wilcoxon and Friedman tests indicate instability in the social - cultural dimension and sustainable urban development in the city.Use strategic planning utilizes a holistic and system approach, could lead to accurate and complete understanding of the processes affecting development in the mining cities and resource and also help to identify precise areas of instability environment of city, providing appropriate solutions to sustainable development of the explorative towns.The purpose of this research, compilation and presentation of optimal and appropriate strategies for explorative cities of Asalooye located the northern coast of Pars sea in South of Iran, with the aim of sustainable urban development process used to analyze the strengths, weaknesses, opportunities and threats (SWOT) and the formation of a quantitative strategic planning matrix (QSPM).