مقايسه عملكرد پوشش هاي معدني و مصنوعي در زهكشي زيرزميني اراضي شاليزاري

Comparison of Performance of Subsurface Drains with Mineral and Geotextile Envelopes in Paddy Fields

جديد بودن نصب سامانه هاي زهكشي زيرزميني در اراضي شاليزاري شمال كشور و شرايط خاص خاك هاي اين اراضي، بررسي كارايي پوشش هاي مختلف زهكشي در تخليه زه آب و آبشويي خاك را به منظور ارايه يك پيشنهاد كاربردي، ضروري مي نمايد. در اين پژوهش، اثر دو نوع پوشش زهكشي معدني و مصنوعي بر كميت و كيفيت زه آب زهكش هاي زيرزميني و كنترل سطح ايستابي در اراضي شاليزاري دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي ساري بررسي شد. از تير 1390 تا ارديبهشت 1392 در طول دو فصل كشت برنج و دو فصل كشت كلزا، دبي و عمق سطح ايستابي در نقطه مياني زهكش ها و ميزان EC، pH، Na و Cl زه آب زهكش هاي مختلف اندازه گيري شد. متوسط حجم تخليه زهكش-هاي با پوشش معدني و مصنوعي به ترتيب برابر 2381 و 2961 ليتر در روز بود. مقايسه مقادير SEW30 در دو فصل كشت كلزا نشان داد كه تيمار با پوشش مصنوعي نسبت به تيمار با پوشش معدني تاثير بيشتري در پايين نگه داشتن سطح ايستابي دارد. همچنين، حداقل شوري زه آب زهكش‌هاي داراي پوشش معدني و مصنوعي به ترتيب برابر 1280 و 1190 ميكرو زيمنس بر متر و حداكثر آن به ترتيب برابر 2190 و 2026 ميكروزيمنس بر متر بود. بررسي مقادير شاخص نمك خروجي (SEI) از خاك نشان داد كه عمل آبشويي در طول فصل زراعي در حال انجام بود. بر اساس نتايح، پوشش مصنوعي كارايي بهتري در خروج آب و كنترل سطح ايستابي در مزرعه مورد مطالعه، در مقايسه با پوشش معدني داشت.

Due to newly-installation of drainage systems in the northern Iran paddy fields and special conditions of soils in these areas, performance evaluation of different drainage envelopes has a great importance. In this study, effect of two types of drain envelopes (mineral and geotextile) on the quantity and quality of drainage water of subsurface drains and water table depth was studied in the consolidated paddy fields of Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University. During four successive growing successive seasons of rice and canola, from July 2011 to May 2013, discharge and water table depth in midway between of drain lines and the concentration of EC, pH, Na and Cl of drainage water were measured. Average of drain discharge volume with mineral and geotextile envelopes per day was 2381 lit and 2961 lit, respectively. Comparison of amounts of SEW30 (Sum of Excessive Water) in two growing canola seasons showed that geotextile envelope was more effective in lowering of water table depth than mineral envelope. Also, the minimum and maximum of EC were 1280 and 2190 for drains with mineral envelope and 1190 µs/m and 2026 µs/m for drains with geotextile envelope, respectively. Assessment of amounts of SEI (Salt Export Indicator) of soil showed the leaching during growing seasons. According to the results, geotextile envelope was more effective than mineral envelope in draining surplus water and controlling water table in the study area.