موارد استدلال تفسيري ـ كلامي به آيه «لا اكراه في الدين»

مواطن الاستدلال التفسيري الكلامي بالآيه «لا اكراه في الدين»

مقاله حاضر مهمترين مواردي را كه دانشمندان علم كلام به آيه «لا اكراه في الدين» استناد كرده اند، مورد بررسي قرار داده است ؛ بر اين اساس آيه شريفه در دو جهت مورد استدلال قرار گرفته است: 1. در مورد افعال الهي؛ مانند: قاعده لطف، تشريع قوانين و تكاليف به شرط اختيار و نيز امتحان الهي؛ 2. در مورد آنچه به انسان‌ها مربوط مي‌شود (اعم از معصومان? و غير آنان)؛ مانند: بحث عصمت و بحث از وظيفه كه در ارتباط با معصومان? مطرح گرديده و مباحثي چون: نفي تقليد در عقايد و آزادي فكر و عقيده در رابطه با همه انسان‌ها. و سرانجام، بحثِ «كثرت‌گرايي ديني و نفي جبر» از مباحثي است كه در راستاي انديشه و ديدگاهِ گروه‌هاي مختلف فكري و كلامي (قديم و جديد) مورد تامل قرار گرفته است. از بررسي موارد فوق بدست مي آيد كه محوري ترين موضوعي در اين راستا، بحث «نفي جبر و اثبات اختيار» است كه بر اساس آن، استدلال‌هاي ديگر شكل مي‌گيرد.

This paper deals with the most important cases in which scholars of theology have cited the Quran 2:256 as their proof. The noble verse has been cited in two cases: 1. In the case of acts of God, such as rule of grace, legislation and obligations in case of free will and divine trial; 2. In the case of human beings (whether they Infallible Imams or other people); including discussion of the Infallibility of Imams and the Prophet’s duty as well as issues such as the denial of imitation, freedom of thought and conscience for all human beings. Finally, this paper deals with the "Religious Pluralism and Rejection of Determinism " that is concerned with the opinions and views of various theological schools of thought (old and new). It can be concluded that the most important issue in this regard is the " Rejection of Determinism and Acceptance of Free Will" that according to it other forms of reasoning take shape.