مدل سازي زيست خوان پسيل آسيايي مركبات، Diaphorina citri Kuwayama (Hem.: Psyllidae) ، در ايران

Niche modeling of Asian citrus psyllid, Diaphorina citri Kuwayama (Hem.: Psyllidae), in Iran

پسيل آسيايي مركبات، Diaphorina citri Kuwayama 1908، يكي از جدي ترين آفات مركبات در دنيا است. علاوه بر خسارت مستقيم آن در اثر تغذيه، عامل بيماري سبز شدن مركبات (هوانگ لونگ بينگ) را نيز منتقل مي كند. به منظور مديريت موثر اين آفت لازم است كه پراكنش جغرافيايي بالقوه آن بررسي شود. در اين مطالعه، مدل اكوژيكي زيست خوان (بر اساس 23 منطقه نمونه-برداري) به منظور پيش بيني پراكنش جغرافيايي بالقوه و تعيين عوامل كليدي تاثير گذار در پراكنش گونه پسيل آسيايي مركبات در ايران با استفاده از برنامه هاي مرتبط با سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS) و Maximum Entropy (MaxEnt)، مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان داد كه مطلوب ترين مناطق اقليمي براي پراكنش اين آفت محدود به جنوب استان كرمان، جنوب شرقي استان فارس، نواحي مركزي و شرقي استان هرمزگان و همچنين نواحي مركزي استان سيستان و بلوچستان (از شرق تا غرب) با شرايط اقليمي خشك با زمستان هاي ملايم و تابستان هاي خيلي گرم است. به علاوه، برخي نواحي داراي مطلوبيت كم تر (استان بوشهر و خوزستان) و نامناسب (شمال ايران) براي پراكنش اين آفت هستند. بر اساس آزمون جك نايف، دامنه دماي ساليانه مهم ترين عامل زيستي- اقليمي در مدل سازي پراكنش گونه بود. ميزان سطح زير نمودار (AUC) 988/0 تعيين شد كه نشان دهنده كيفيت بالاي مدل در ارايه الگوي پراكنش اين گونه است