نيازهاي گرمايي و پارامترهاي رشد جمعيت شپشه دندانه دار غلات Oryzaephilus surinamensis (Coleoptera: Silvanidae) روي ارقام مختلف گندم در شرايط آزمايشگاه

Thermal requirements and population growth parameters of Oryzaephilus surinamensis (L.) (Coleoptera: Silvanidae) on different wheat varieties in laboratory conditions

شپشه دندانه دار غلات Oryzaephilus surinamensis (L.) (Coleoptera: Silvanidae) از آفات محصولات انباري مانند گندم انبار شده مي‌‌باشد. در اين تحقيق زيست شناسي، نيازهاي گرمايي و پارامترهاي رشد جمعيت شپشه دندانه دار غلات روي پنج رقم گندم قدس، مهدوي، چمران، كوير و پيشتاز مورد مطالعه قرار گرفت. تمامي آزمايش ها در رطوبت نسبي 5 ±70 درصد و دوره نوري 12 ساعت تاريكي و 12 ساعت روشنايي انجام گرفت. دوره لاروي و شفيرگي در دماي 5/0±28 در روي ارقام مختلف اختلاف معني-داري را نشان ندادند. ميانگين ميزان تخمريزي ماده ها نيز روي ارقام مختلف مقايسه شد. متوسط ميزان تخم ريزي 28/8±11/105 تخم روي رقم قدس و 34/4 ±72/72 تخم روي رقم كوير به دست آمد كه به ترتيب بيش ترين و كم ترين ميزان تخم ريزي را روي ارقام مختلف به خود اختصاص دادند. تاثير دما روي نرخ رشد مراحل نابالغ در دماهاي 20، 25، 28 و30 درجه سلسيوس روي ارقام مختلف مقايسه شد. نتايج نشان داد كه با افزايش دما از 20 تا 30 درجه سلسيوس طول دوره لاروي و شفيرگي كاهش معني داري داشت. در آزمايش ديگر نياز هاي گرمايي شپشه دندانه دار در پنج رقم گندم، با قراردادن حشره در شش دما بررسي شد. كمترين صفر رشد مرحله لاروي و شفيرگي به ترتيب در ارقام چمران و پيشتاز و بيشترين آن در رقم قدس به دست آمد. بررسي پارامترهاي رشد جمعيت در دماي 5/0±28 درجه سلسيوس و براي بيست تكرار انجام شد. مقايسه پارامترهاي رشد جمعيت نشان داد كه به طور معني دار رقم مهدوي با 65/71 بالاترين مقدار نرخ خالص توليدمثل R0 و رقم كوير با 55/33 كمترين مقدار R0 را داشت. بالاترين مقدار نرخ ذاتي افزايش جمعيت (rm) به ميزان 0642/0 بر روز روي رقم مهدوي وكم ترين آن 0508/0 بر روز روي رقم پيشتاز بود. كم ترين زمان لازم براي دو برابر شدن جمعيت (DT) و كم‌ترين طول دوره يك نسل (T) به ترتيب در ارقام مهدوي و چمران و بيش‌ترين آن در رقم پيشتاژ مشاهده شد. ميزان ? روي ارقام مختلف تفاوت معني دار نداشت.

Sawtoothed grain beetle, Oryzaephilus surinamensis (L.) (Coleoptera: Silvanidae) is one of the major pests of stored products like stored wheat. In the current study, biology in laboratory, thermal requirements and population growth parameters of O. surinamensis were studied on five wheat varieties including Ghods, Mahdavi, Chamran, Kavir and Pishtaz. These experiments were carried out in growth chamber at 70?5% R.H and a photoperiod of 12 L: 12 D h.. Larval and pupal periods at 28±0.50C showed no significant difference on various varieties. Average oviposition rate of female on different varieties were also compared. Each female laid 105.11±8.28 and 72.72±4.34 eggs on Ghods and Kavir varieties, respectively, showing the highest and the lowest oviposition rates among varieties. Effect of temperature on growth rate of immature stages was also studied at 20, 25, 28 and 30°C on the five mentioned varieties. The results revealed that increasing temperature from 20 to 30°C. decreased the larval and pupal periods. The thermal requirements of sawtoothed grain beetle were studied on the five wheat varieties. by keeping the insects at 15, 20, 25, 28 30 and 35°C. The result showed the minimum larval T0 was occurred on Chamran variety and the maximum on Ghods. The lowest pupal T0 was observed on Pishtaz and the highest on Ghods. The lowest and the highest thermal constant of larval and pupal stage occurred on Ghods and Pishtaz, respectively. Comparison of population growth parameters revealed the highest (71.65 days) and the lowest (33.55 days) value of R0 was on Mahdavi and Kavir, respectively. In these conditions the highest and lowest values of rm were recorded on Mahdavi and Pishtaz varieties, respectively. The shortest doubling time (DT) (10.79 days) belonged to Mahdavi varietiy and the shortest generation time (65.16 days) was obtained on Chamran. The value of ? showed no significant difference among varieties.