مقايسه تراكم استخوان در زنان يايسه ورزشكار رشته هاي ورزشي با و بدون تحمل وزن بدن

A Comparison of Bone Mineral Density in Menopause Athletes in Weight-Bearing and Non-Weight-Bearing Sports

تحقيق حاضر كه از نوع علي - مقايسه‌اي بود، با هدف مقايسه تراكم استخوان در زنان يايسه كه در گذشته ورزشكار رشته‌هاي ورزشي با و بدون تحمل وزن بودند، اجرا شد. نمونه آماري شامل بيست زن ورزشكار يايسه در دو گروه با و بدون تحمل وزن بودند كه به‌صورت هدفمند انتخاب شدند. گروه با تحمل وزن (هندبال و بسكتبال،10 نفر) با ميانگين سن 7/2± 50/54 سال، قد 69/4±60/ 163 سانتي‌متر و وزن 02/9±50/70 كيلوگرم و گروه بدون تحمل وزن (شنا، 10 نفر) با ميانگين سن 54/1 ±80/54 سال، قد 29/5±0/159 سانتي‌متر و وزن 10/4± 55/64 كيلوگرم بودند. تراكم استخوان از طريق جذب‌سنجي راديوگرافيك با انرژي دوگانه (DEXA) اندازه‌گيري شد. روش‌هاي آماري شامل آزمون t مستقل و تحليل كوواريانس بود. نتايج نشان داد كه بين ميزان تراكم استخوان (BMD) گروه با تحمل وزن در نواحي گردن ران، مهره‌هاي L2-L4 كمري، كل استخوان ران (001/0?P) و تروكانتر ران (05/0?P) نسبت به گروه بدون تحمل وزن اختلاف معناداري وجود داشت. گروه با تحمل وزن ميزان تراكم استخوان بيشتري درنواحي گردن ران، مهره‌هاي L2-L4 كمري، كل استخوان ران و تروكانتر ران نسبت به گروه بدون تحمل وزن داشتند. همچنين از نظر محتواي مواد معدني استخوان (BMC) گروه با تحمل وزن در نواحي گردن ران، تروكانتر ران (001/0?P) و كل استخوان ران (05/0?P) گروه با تحمل وزن بدن نسبت به گروه بدون تحمل وزن بدن اختلاف معناداري وجود داشت. گروه با تحمل وزن ميزان محتواي مواد معدني استخواني بيشتري در نواحي گردن ران، تروكانتر ران و كل استخوان ران نسبت به گروه بدون تحمل وزن داشتند. در ساير نواحي اختلاف معناداري بين دو گروه وجود نداشت. با توجه به يافته‌هاي اين پژوهش مي‌توان نتيجه گرفت كه رشته‌هاي با تحمل وزن كه در آن فشارهاي مكانيكي وارد بر بدن زياد است، نسبت به رشته‌هاي بدون تحمل كه در آن فشار مكانيكي وزن بدن كمتراست، موجب افزايش بيشتري در ميزان تراكم استخوان و محتواي مواد معدني استخوان در زنان در سنين بالاتر و دوران يايسگي مي‌شود. به افرادي كه ورزش‌هاي بدون تحمل وزن مانند شنا را انجام مي‌دهند، توصيه مي‌شود ورزش‌هاي با تحمل وزن و در خشكي را نيز انجام دهند.

The present casual-comparative study was carried out with the aim of comparing bone mineral density (BMD) in menopause women who were professionals in weight- bearing and non-weight-bearing sports in the past. The statistical sample consisted of 20 menopause athletes who were purposefully selected and assigned to two groups of weight- bearing and non-weight-bearing. Weight-bearing group (handball and basketball, n=10, mean age 54.50 ± 2.7 years, height 163.60 ± 4.69 cm, weight 70.50 ± 9.02 kg) and the non-weight-bearing group (swimming, n=10, mean age 54.80 ± 1.54 years, height 159 ± 5.29 cm, weight 64.55 ± 4.10 kg). The BMD was measured by dual energy X-ray absorptiometry (DEXA) and the data were analyzed by independent t test and analysis of covariance. The results showed a significant difference in BMD of femur neck, L2-L4 lumbar and total hip (P?0.001) and femur trochanter (P?0.05) between the two groups. The BMD of the weight-bearing group in femur neck, L2-L4 lumbar, total hip and femur trochanter was higher than that of the non-weight-bearing group. Also, there was a significant difference in BMC of weight-bearing group in femur neck, femur trochanter (P?0.001) and total hip (P?0.05) compared with the non-weight-bearing group. The BMC of the weight- bearing group in femur neck, femur trochanter and total hip was higher than that of the non-weight-bearing group. There were no significant differences between the two groups in other areas. According to these results, it can be concluded that weight-bearing sports which have high levels of mechanical stress in comparison with non-weight-bearing sports which have lower levels of mechanical stress increase BMD and BMC levels more in women in their middle age and menopause period. It is suggested that they should perform weight-bearing sports and inland sports as well.