حسابرسي مالياتي در نظام ماليات بر ارزش افزوده با تاكيد بر ريسك حسابرسي

The Study on Risk- based VAT Audit

ماليات بر ارزش افزوده به عنوان يك نظام مالياتي جديد در كشور ما با ساختاري متفاوت از اخذ ماليات در گذشته، روش هاي حسابرسي خاصي را طلب مي كند. در زمينه حسابرسي مالياتي كارهاي زيادي انجام شده است ولي بدليل اينكه نظام ماليات بر ارزش افزوده سابقه چنداني در ايران ندارد، خلا پژوهشي محسوسي در اين زمينه به چشم مي خورد. در اين مقاله، در چارچوب يك تحقيق كتابخانه اي به بررسي روش هاي تعيين ريسك حسابرسي ماليات بر ارزش افزوده در ساير كشورها و انطباق آن با روشهاي موجود در حسابرسي اين نوع ماليات در ايران پرداخته ايم. يافته هاي تحقيق مبين آن است كه در برخي از كشورها در سالهاي اوليه استقرار اين نظام براي گسترش تمكين، شناسايي و تشخيص موديان پرريسك و جبران ضعف در فرآيندهاي حسابرسي از شيوه مقابله كامل فاكتورهاي خريد و فروش استفاده مي شود. با اين كه اين روش در سال هاي اوليه اجراي نظام مذكور مي تواند بكار گرفته شود اما لازم است در سال هاي بعد از روش نمونه گيري و انتخاب تصادفي پرونده ها و حتي انتخاب طبقه اي معاملات استفاده كرد. ساير يافته هاي تحقيق نيز مبين استفاده از سيستم IT، آموزش كاركنان و يكپارچه سازي نظام مالياتي به عنوان اقدامات پشتيبان براي كاهش ريسك حسابرسي در نظام ماليات بر ارزش افزوده است.

It is required to apply special audit methods for value-added tax as a new tax system with the structure different from the old tax systems. There are a lot of researches on tax audit in different tax bases except VAT, as it is a new base in Iran. The present research has attempted to study methods for determining VAT audit risks in other countries and compare them with the current methods in this tax in Iran. The findings have indicated that in some countries in the first years of implementation of VAT system, buying and selling invoices cross-check is used to develop compliance, identification and recognition of risky taxpayers and removal of weaknesses in audit processes. In the next years of VAT implementation it is required to use sampling and random selection and even transaction class selection methods. Other research findings show that IT system, staff education and tax system integration are used as supportive actions for reducing VAT audit risks.