كانه زايي، كاني شناسي، ساخت و بافت كانسار مس رسوبي چهرآباد، شمال باختر زنجان

Mineralization, Mineralogy, Structure and Texture of Chehrabad Sedimentary Cu Deposit, Northwest of Zanjan

كانسار مس چهرآباد در استان زنجان و در گوشه شمال باختري پهنه ايران مركزي واقع شده است. واحدهاي سنگي موجود در اين منطقه متعلق به سنوزوييك (بيشتر ميوسن) بوده كه شامل سازند سرخ زيرين، سازند قم، سازند سرخ بالايي و نهشته هاي كواترنري هستند. در منطقه مورد مطالعه، سازند سرخ بالايي كه ميزبان كانه زايي به شمار مي رود، شامل تناوبي از مارن، سيلت‌سنگ، ماسه سنگ‌ اكسيدان سرخ و ماسه سنگ خاكستري روشن است. كانه‌زايي مس در بخش‌هاي داراي مواد آلي درون ماسه سنگ‌هاي خاكستري پهنه شسته شده رخ داده است. در كانسار مس چهرآباد 5 افق كانه زايي شناسايي شد و هر يك از اين افق ها شامل سه پهنه كانه زايي شده، شسته شده و سرخ اكسيدان است. بافت چيره در رخداد كانه زايي، بافت جانشيني است و بافت هاي ديگري مانند دانه پراكنده، شبه‌لامينه اي، عدسي شكل و سيمان ميان‌دانه‌اي نيز ديده مي‌شوند. اين كانسار از ديد سنگ شناسي (سنگ ميزبان ماسه سنگي)، كاني شناسي سولفيدي (از جمله پيريت، كالكوسيت اوليه، بورنيت، كالكوپيريت و آرژنتيت)، ساخت و بافت، چينه شناسي و عوامل كنترل كننده كانه زايي (وجود آثار و بقاياي گياهي به عنوان عامل اصلي احيا كننده محيط و همچنين وجود نفوذپذيري مناسب در سنگ ميزبان) همانند كانسارهاي مس رسوبي نوع Red Bed است كه طي دياژنز اوليه تا نهايي تشكيل شده است.

Chehrabad Cu deposit is located in the Zanjan province and in the northwest corner of Central Iran. Rock units exposed in this area belong to the Cenozoic era (especially Miocene period) and include the Lower Red Formation, Qom Formation, Upper Red Formation and Quaternary deposits. In the study area, the Upper Red Formation which hosts the mineralization consists of alternating beds of marl, siltstone, oxidized red sandstone and light gray sandstone. Mineralization has occurred within the gray sandstones of bleached zone containing organic materials. In Chehrabad, copper deposit mineralization has been recognized in five horizons. Each horizon is composed of three zones including reduced zone with mineralization, bleached zone and oxidized red zone. The dominant texture in the Chehrabad Cu deposit is replacement texture which is accompanied with other textures such as disseminated, solution seams, lens like and interparticle cement texture. Lithology (sandstone host rock), sulfide mineralogy (e.g. pyrite, chalcocite, bornite and chalcopyrite), structure and texture, stratigraphy as well as factors controlling the mineralization (presence of plant remains performing as environment reductant and also the permeability in the host rock) suggest that this deposit is similar to the red-bed type sedimentary Cu deposits which is formed during the early to late diagenesis.