مطالعه توليد علم ايران در پايگاه اسكوپوس طي سال هاي 1999 تا 2008

Iranʹʹs Scientific Production in Scopus Database during 1999 to 2008

پژوهش حاضر از نوع علم سنجي است كه با رويكردي پيمايشي به بررسي توليدات علمي كشور در پايگاه استنادي اسكوپوس طي سال هاي 1999 تا 2008 ميلادي مي پردازد. جامعه پژوهش را تعداد 64826 مدرك تشكيل مي دهند كه در مجموع 210724 استناد دريافت كرده اند و حداقل يكي از پديدآورندگان آن داراي وابستگي سازماني به دانشگاه ها و موسسات پژوهشي كشور بوده. ميانگين استنادهاي دريافتي براي هر مدرك 25/3 و ميانگين خوداستنادي 4/1 بوده است. نتايج پژوهش حاكي از آن است كه مقالات مذكور و سهم كشور در توليدات علمي خاورميانه در سال 2008 ميلادي 37 درصد و در توليدات جهاني كمتر از 1 درصد بوده است. اين تعداد توليدات در سال 2008 رتبه دوم در خاورميانه، ششم در آسيا و بيست و دوم در جهان را براي ايران به همراه داشته است. حدود 23 درصد از توليدات علمي كشور حاصل همكاري هاي بين المللي بوده است. همچنين، حوزه هاي موضوعي پزشكي، شيمي و مهندسي پرتوليدترين حيطه هاي موضوعي كشور بوده اند. از سوي ديگر، بر اساس نتايج آزمون رگرسيون نمايي، توليدات بيوشيمي، ژنتيك و بيولوژي مولكولي با نرخ رشدي معادل 4/59 درصد، بيشترين ميزان رشد طي دوره ده ساله را دارا بوده اند. از نظر عملكرد، مجله آرشيو پزشكي ايران با 638 مقاله نمايه شده، برترين مجله از نظر تعداد مقالات، و مجله پليمر ايران با 753 استناد دريافتي، پراستنادترين مجله كشور در اين پايگاه بوده اند. همچنين پژوهشگران كشور تنها 23/11 درصد از توليدات خود را در مجلاات ايراني نمايه شده در اسكوپوس منتشر كرده اند.

This research aimed to identify scientific production of Iran in Scopus database during 1999 to 2008. The research population consisted of 64826 documents which at least one of their authors was affiliated to Iranian universities or research institutions, and had been indexed in Scopus during the period studied. The results revealed that Iranʹs contribution to scientific production in the Middle-East in 2008 was 37 percent, while compared globally, it was less than 1%. These figures established the place of the Country in 2008 as the Second in the Middle-East, the Sixth in Asia, and the 22nd worldwide. The findings of the research showed that about 23% of the Countryʹs scientific production available in Scopus is the result of international collaboration of Iranian researchers with other countries. Also, on the one hand,it was revealed that among others, the fields of Medicine, Chemistry, and Engineering have been the most productive branches in Iran. On the other hand, based on the results of a test of Regression, Bio-chemistry, Genetics, and Molecular Biology productions with 59.4 percent increase rate, had the highest level of increase during the decade studied. Further, examination of Iranian journals indexed in Scopus showed that Iranian Journal of Medical Archives with 638 indexed articles, had the maximum number of articles, and Journal of the Iranian Polymer with 753 citations received, was the most-cited Iranian journal in the Scopus database.