بررسي تاثير روش هاي مختلف شكستن خواب بذر و اثرات تنش شوري و خشكي بر خصوصيات جوانه زني علف هرز كهورك (Prosopis stephaniana Willd)

Evaluation of different dormancy breaking methods and effects of salt (NaCl) and drought (PEG600) stresses on germination characteristic of mesquite (Prosopis stephaniana Willd)

ركود بذر از مهمترين موانع در بررسي تاثير عوامل مختلف محيطي بر ويژگي هاي جوانه زني بذور علف‌هاي هرز مي باشد. بدين منظور آزمايشي در قالب طرح كاملاً تصادفي با 12 تيمار و 4 تكرار بر روي بذور علف هرز كهورك اجرا شد. تيمارهاي آزمايش شامل 6 زمان مختلف (10، 20، 30، 40، 50 و 60 دقيقه) نگهداري بذوردر اسيد سولفوريك 95 تا 98 درصد، خراش دهي مكانيكي توسط سنباده به مدت 5 دقيقه، خيساندن بذور در آب مقطر به مدت 24 و 48 ساعت و جوشاندن بذور در آب 95 تا 98 درجه سانتي‌گراد به مدت 5 و 10 دقيقه به همراه تيمار شاهد بودند. نتايج نشان داد كه، تيمارهاي خراش دهي شيميايي و فيزيكي باعث جوانه زني اين علف هرز شده بودند و بيشترين سرعت جوانه زني، طول ريشه چه و ساقه چه، وزن تر ريشه چه و ساقه چه در زمان 60 دقيقه نگهداري بذور در اسيد سولفوريك حاصل شد. جهت بررسي تاثير تنش شوري و خشكي دو آزمايش جداگانه به‌صورت طرح كاملاً تصادفي با 4 تكرار انجام شد. تيمارهاي آزمايش شامل سطوح مختلف پتانسيل اسمزي و ماتريك در چهار سطح ( 3/.-، 5-، 10- و 15- بار) و شاهد بودند. نتايج نشان داد كه، با منفي تر شدن پتانسيل اسمزي و ماتريك درصد و سرعت جوانه زني به طور معني داري نسبت به شاهد كاهش يافت (001/0 > p) و اين كاهش در تنش خشكي بيشتر بود. پارامتر X 50 مدل لجستيك سه پارامتري حاكي از كاهش 50 درصدي حداكثر جوانه زني كهورك در پتانسيل‌هاي اسمزي 23/16- بار و ماتريك 26/6- بار مي باشد كه اين امر حساسيت بيشتر كهورك را به تنش خشكي نشان مي دهد.

Seed dormancy is one of the major obstacles against evaluating the effect of different environmental factors on germination characteristics of weed seeds. In order to realize the type of Mesquite seed dormancy, an experiment was conducted based on completely randomized design (CRD) with twelve treatments and four replications. Treatments were six different times of seed soaking in sulfuric acid 95-98% (10, 20, 30 40, 50 and 60 minutes), mechanical scarification with sandpaper for 5 minutes, seed soaking in distilled water for 24 and 48 hours and soaking seeds in boiling water (95-98 °C) for 5 and 10 minutes as well as a control treatment. Results showed that all chemical and mechanical scarification treatments resulted in mesquite germination and the highest germination rate, root and stem length, and root and stem fresh weight were observed in the treatment of seed soaking in sulfuric acid for 60 minutes. Moreover, in order to study the effect of salinity and drought stress on germination characteristic of mesquite, two separate experiments were conducted as completely randomized design (CRD) with four replications. Treatments included different osmotic and matric potentials at four levels (-0.3, -5, -10 and -15 bars) as well as a control treatment (0 (distilled water). Results showed more negative osmotic and matric potentials significantly (p? 0.001) decreased the germination percentage and rate in comparison with the control, and this reduction was greater with the drought stress. The parameter X50 of the three-parameter logistic model showed that the 50% reduction in maximum germination percentage of mesquite occurred at -16.23 and -6.26 bar of osmotic and matric potentials, respectively, which indicated a greater sensitivity of this species to drought stress.