مقايسة روش فائو پنمن مانتيث و تشت تبخير كلاس A با داده‌هاي لايسيمتري در برآورد تبخير و تعرق گياه نخود در منطقة خرم‌آباد

Comparsion of the FAO Penman-Monteith method and class A evaporation pan with lysimeter data in estimating evapotranspiration (Cicer arietinum L.) in Khorramabad

استان لرستان و منطقة خرم‌آباد یكی از بزرگترین تولیدكننده‌های نخود در كشور می‌باشد. نخود (Cicer arietinum L.) یكی از مهم‌ترین گیاهان استان لرستان است كه نسبت به سایر گیاهان مشابه، سطح قابل توجهی را به‌خود اختصاص داده است. با این حال تاكنون پژوهشی برای برآورد نیاز آبی نخود به‌صورت دقیق در این منطقه انجام نشده است. پژوهش حاضر به‌منظور تعیین نیاز آبی و ضریب گیاهی نخود در مزرعه‌ی تحقیقاتی دانشكده كشاورزی دانشگاه لرستان در سال ٩۲-١٣٩١ انجام شد. بدین منظور از چهار لایسیمتر زهكش‌دار به قطر ۴۵ سانتی‌متر و ارتفاع ۸۰ سانتی‌متر استفاده شد. داخل هر چهار لایسیمتر، گیاه نخود با تراكم ٥٠ بوته در مترمربع كشت شد و سپس با استفاده از معادله بیلان آب تبخیر و تعرق محاسبه گشت. براساس نتایج به‌دست آمده میزان آب مورد نیاز نخود ٤٣٨ میلی‌متر برآورد گردید. در همین مدت تبخیر و تعرق گیاه مرجع با استفاده از ۴ لایسیمتر محاسبه و این پارامتر ۲/۵۵۴ میلی‌متر برآورد گردید. همچنین با استفاده از روابط ارائه شده برای ضریب تشت و محاسبه نیاز آبی با این روش و در نهایت مقایسه آن با داده‌های لایسیمتری، رابطه‌ای كه بهترین برآورد از تبخیر و تعرق واقعی نخود را دارد تعیین شد. در این خصوص از شاخص‌های آماری RMSE، MBE، MAE و R2 استفاده شد و به‌كمك آن‌ها، روش فائو با مقدار خطای RMSE، ١٧٤/٠ و وضعیت مناسب سایر شاخص‌های آماری به‌عنوان روش بهینه و روش اشنایدر اصلاح شده در رتبه دوم دقت قرار گرفت. استفاده از روش فائو پنمن مانتیث در محاسبه تبخیر و تعرق گیاه مرجع در این منطقه ٨/٤ درصد برآورد كمتری نسبت به مقادیر لایسیمتری دارد.

Lorestan and Khorramabad province has major share in chickpea production region are the one of the largest producer of chickpea (Cicer arietinum L.) in Iran, Chickpea with more cultivation area compare to the other plants, to estimate the chickpea water requirement. The aim of this research was to determine the crop coefficients of chickpea in a research field in Lorestan agriculture faculty in 2013 to find (Cicer arietinum L.) water requirement and different crop coefficients. For that, 4 drainable lysimeter was selected in which diameter and height were 0.45 and 0.8 m, respectively. The crop density was 50 plant per m^2. The water requirement of chickpea was estimated equal to 438mm. The potential evapotranspiration also was estimated equal to 554.2mm. More ever, the best pan coefficient also was determined by comparing with lysimetric results. Different parameters such as RESE, MBE, MAE and R^2 were used to determine chickpea evapotraspiration. Finally, the results showed that the FAO model with error RMSE, 0.174 is an optimum model for this region and Snyder method was modified in the second accurately. The FAO Penman Monteith method for calculating reference evapotranspiration in the region of 4.8 percent less than the amount of the lysimeters.