اثر تاريخ انتقال سوخچه بر واكنش‌هاي فيزيولوژيكي، برخي صفات رويشي و عملكرد ژنوتيپ‌هاي پياز در منطقه بهبهان

Effects of Onion Set Transplanting Date on Physiological Response, some Vegetative Characteristics and Yield of Onion Genotypes in Behbahan Region

به منظور تعيين مناسب‌ترين تاريخ انتقال سوخچه براي زودرس كردن ژنوتيپ‌هاي پياز در منطقه بهبهان آزمايشي به مدت دو سال زراعي (93-1391) در ايستگاه تحقيقات كشاورزي بهبهان انجام شد. اين پژوهش به صورت آزمايش فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار اجرا شد. فاكتورهاي مورد بررسي عبارت بودند از چهار ژنوتيپ شامل جمعيت بهبود يافته پياز بهبهان، توده محلي رامهرمز، رقم تگزاس ارلي‌گرانو و پريماورا وسه تاريخ انتقال شامل اول مهر، پانزده مهر و اول آبان ماه. به منظور توليد سوخچه بذرها در اوايل فروردين ماه با تراكم 12-10 گرم در كرت‌هايي به ابعاد يك مترمربع كشت و سوخچه‌ها در اوايل تير ماه برداشت شدند. تاريخ انتقال اول آبان ماه حداكثر عملكرد كل و قابل فروش را توليد كرد و بر دو تاريخ انتقال ديگر در سطح احتمال 1 % برتري داشت. با به تعويق افتادن تاريخ انتقال از اول مهرماه، درصد بولتينگ و دوقلويي كاهش يافت. كمترين درصد بولتينگ و دو قلويي به رقم پريماورا مربوط بود. افزايش عملكرد كل و قابل فروش و متوسط وزن سوخ رقم پريماورا در مقايسه با سه ژنوتيپ ديگر در سطح احتمال 1%. معني‌دار بود. حداكثر عملكرد كل و قابل فروش رقم پريماورا در تاريخ انتقال اول آبان ماه توليد شد و عملكرد قابل فروش اين رقم در تاريخ انتقال اول مهر ماه در مقايسه با تاريخ انتقال اول آبان حدود 25% كمتر بود ولي به دليل 30 -20 روز زودرس شدن محصول در تاريخ انتقال اول مهر ماه و كاهش 50 درصدي قيمت در اين مدت، تاريخ انتقال، براي زودرس كردن پياز در منطقه بهبهان كاشت سوخچه‌هاي رقم پريماورا درتاريخ انتقال اول مهر ماه توصيه مي‌شود.

This experiment was conducted to determine the best transplanting date to earliness the onion, at Behbahan Agriculture Research Station for two years (2012-2014). Experiment was performed in factorial based on RCBD with three replications. The factors were four onion genotypes, including: Improved population of Behbahan onion, Ramhormoz landrace, Primavera and Texas Early Grano cultivars and three transplanting dates, including :23rd September, 7th and 23rd October. To produce sets, 10-12 g seeds of onion genotypes were sown per square meter in late February and sets were harvested in late January. Based on the results, threshold of day length related to bulbing for Primavera cultivar was shorter than for other genotypes. The highest total and marketable yield was produced on 23rd October transplanting date. Percent of bolted plants and doubling bulbs decreased by delaying transplanting date. The minimum bolted plants and doubling bulbs belonged to Primavera cultivar. The highest total and marketable yield as well as mean bulb weight obtained from primavera cultivar. Interaction effect of genotype and transplanting date showed that the most total and marketable yield was produced by Primavera cultivar on 23rd October transplanting data and marketable yield of this cultivar on transplanting date of 23rd September was about 25% lower than transplanting date of 23rd October. Nevertheless, due to 20-30 days crop earliness in transplanting date of 23rd October and 50% reduction in onion price at this time of the season, and also by considering this fact that the farmers will obtain more income from the 23rd September transplanting date, therefore this date is recommended for transplanting of Primavera onion set in Behbahan region.