بررسي فرسودگي شغلي و رابطه آن با متغيرهاي جمعيت شناختي در كتابداران دانشگاهي اصفهان

Job Burnout and Its Relationship to Demographic Variables in Academic Librarians of Isfahan

كارمنداني كه داراي خدمات اجتماعي بوده و با مردم سر و كار دارند، انرژي و زمان زيادي را صرف ارايه خدمات به ديگران مي كنند. اين افراد نسبت به ساير كارمندان با سهولت بيشتري دچار فرسودگي شغلي و در نهايت كاهش كيفي ارايه خدمات به مراجعين مي-شوند. از آن جايي كه شغل كتابداري از جمله مشاغل داراي خدمات اجتماعي است و فرسودگي شغلي نيز همانند اغلب موقعيت هاي روانشناختي متاثر از عواملي چون ويژگي ها و شرايط خاص افراد است، پژوهش حاضر بر آن است تا ميزان فرسودگي شغلي را در بين كتابداران دانشگاهي اصفهان بررسي نموده و رابطه آن را با متغيرهاي جمعيت شناختي مشخص نمايد. پژوهش حاضر پيمايشي تحليلي است. گردآوري داده ها از طريق پرسشنامه فرسودگي شغلي مزلاچ به همراه پرسشنامه اطلاعات جمعيت شناختي صورت مي گيرد. پرسشنامه مزلاچ فرسودگي شغلي را در سه خرده مقياس- خستگي عاطفي، مسخ شخصيت و عملكرد فردي- مي سنجد و پايايي نسخه فارسي آن از طريق آلفاي كرونباخ 86/0 گزارش شده است. روش نمونه گيري سرشماري جامعه آماري است و شامل كليه 117 نفر كتابدار شاغل در كتابخانه هاي دانشگاه هاي اصفهان و علوم پزشكي اصفهان مي باشد. ميزان فرسودگي كتابداران مورد بررسي، خفيف بوده است. نيز بين فرسودگي شغلي با متغيرهاي جمعيت شناختي مقطع تحصيلي، سابقه كار، تاهل، و سن در كتابداران مورد بررسي رابطه معناداري وجود ندارد، اما بين فرسودگي شغلي با متغيرهاي جمعيت شناختي دانشگاه محل خدمت، جنس، و نوع استخدام رابطه معناداري وجود دارد. با توجه به ميزان خفيف فرسودگي شغلي در كتابداران مورد بررسي، مي توان با اندكي احتياط چنين نتيجه گرفت كه علي-رغم اين كه ماهيت شغل كتابداري، خدمت مدار است اما ميزان فرسودگي شغلي در شاغلان اين حرفه نسبت به ساير مشاغل خدمت مدار كمتر است. همچنين به نظر مي رسد كه فرسودگي شغلي با متغيرهاي ديگري فراتر از آن چه بررسي شد از جمله عوامل فرهنگي، جامعه شناختي يا روانشناختي در ارتباط باشد.

Aims: People working in social services who are in contact with people on regular basis, spend a lot of time and energy on providing services for others. Compared to others, it’s easier for these people to suffer from job burnout, and for the quality of their services to drop as a result. Since a librarian’s job is to provide social services, the current study aims to review job burnout and its relationship with demographic variables among academic librarians. Method: The data gathering tool is Maslach’s Job Burnout Questionnaire which measures the job burnout through its three subscales each of which measures emotional exhaustion, depersonalization and individual performance. The reliability of the Persian version of this questionnaire had been measured earlier using Cronbachʹs alpha, reported to be 0.86%. Results: All in all, the studied librarians demonstrated low levels of Burnout. However, the results of the study showed that no significant relationships existed between job burnout and demographic variables of education, work experience, marital status, and age while, there appeared to be a significant relationship between job burnout and the other three variables of university in which the person works, gender and type of employment. Conclusions: Due to low levels of Burnout in librarians under study, one would cautiously conclude that although the nature of a librarian’s job is service based, the people working in this line of work show lower job burnout compared to the employees of other service based jobs. Also, it seems job burnout in academic librarians is affected by other variables relevant to cultural, social and psychological factors.