بررسي رفتار هيدرولوژيكي سيلاب حوضه‌ي‌آبخيز رازآور با استفاده از روش‌هاي آناليز آماري، مدل SCS و مقطع‌برداري از رودخانه

Investigation of Flooding Hydrological Behavior in Razavar Watershed Using Statistical Analysis, SCS Model and Profile of the River

حوضه‌ي آبخيز رازآور در شمال استان كرمانشاه يكي از حوضه هاي سيل‌خيز است كه در سال‌هاي پرآبي دچار سيل گرفتگي مي‌شود. به منظور بررسي سيل خيزي حوضه از روش‌هاي آناليز آماري داده‌هاي واقعي منطقه، مدل SCS و مقطع برداري از رودخانه استفاده شده است. با تقسيم‌بندي حوضه به واحدهاي همگن، عوامل موثر بر سيل خيزي مانند پوشش گياهي، كاربري اراضي، زمان تمركز، زمان تاخير، شيب، زمين‌شناسي، خاك‌شناسي و شدت بارش مطالعه شده است و در نهايت مقدارCN و Sتهيه شده و مقدار دبي پيك و ارتفاع روان آب با روش scs در نرم‌افزارSMADA برآورد شده است. پارامتر مهم در اين نرم‌افزار ضريب فروكش كردن سيلاب مي‌باشد، اين ضريب بيانگر رفتار هيدرولوژي و وضعيت مورفولوژي رودخانه در وقوع سيلاب است. براي به دست آوردن اين ضريب هيدروگراف سيل ايستگاه پيرمزد ترسيم و تفسير شده است. آناليز هيدروگراف سيل واقعي منطقه نشان داد زمان فروكش كردن سيلاب در حوضه رازآور پنج برابر زمان به اوج رسيدن سيلاب است و اين بيانگر رفتار هيدرولوژي رودخانه است كه در هنگام سيلاب نمي‌تواند در زمان مناسب سيلاب را از حوضه خارج كند. براي شناسايي وضعيت هيدرولوژيكي رودخانه اقدام به مقطع‌برداري شده است. نتايج نشان مي‌دهد كه بجز مقطع رودخانه در ايستگاه پيرمزد هيچ يك از مقاطع ديگر توان عبور دادن دبي پيك با دوره برگشت‌هاي پنج ساله را ندارد و حتي مقطع رودخانه در محل ايستگاه مهرگان ظرفيت عبور سيلاب دو ساله را نيز ندارد و علت سيل‌خيزي حوضه تنگ بودن مجراي رودخانه از بالادست به طرف پايين‌دست است كه سبب مي‌شود هر ساله اين حوضه دچار سيل‌گرفتگي شود.

Razavar watershed on the north of Kermanshah province is one of the flooding basins that causes flooding in watery years. For investigating watershed flooding, the statistical analysis of real data of the area, SCS model and surveying river cross section have been used. by dividing watershed to hydrologic homogeneous units and study , the factors influencing on flood such as vegetation cover, land use, time of concentration, lag time , slop ,geology ,pedology ,rainfall intensity were studied .finally CN and S map are provided and runoff height and peak discharge has been estimated by using SCS in smada software. The important factor in this software is the coefficient of flood recession curve. This coefficient indicates the hydrological behavior and morphological condition of the river at flood time. To obtain this coefficient, the flood hydrograph of pirmazd station has been plotted and interpreted. Analysis of the real flood hydrograph shows that the recession time of flood in Razavar watershed is 5 times of flood rising, and this represent the hydrological behavior of river which cant discharge the flood from the basin at the flood time. To identify the river hydrological status, surveying river profile was performed. The results showed that expect the river profile at pirmazd station, no other sections is able to pass peak discharge with 5years of return periods and even the river profile at Mehregan station cannot discharge flood of 2years return period and the cause of basin flooding is the narrow channel from upstream toward downstream which causes flood every year.