اثر روش هاي كوتاه مدت خاك ورزي و گياهان پوششي بر عملكرد و اجزاي عملكرد ذرت و برخي ويژگي هاي خاك

Effect of Different Soil Tillage Methods and Cover Crops on Yield and Yield Components of Corn and Some Soil Characteristics

روش هاي صحيح خاك ورزي و كشت گياهان پوششي از روش هاي مناسب براي حركت در راستاي كشاورزي پايدار است كه نقش مهمي را در پايداري نظام هاي توليدي محصولا كشاورزي ايفا مي كنند. در اين راستا، به منظور بررسي اثر روش هاي مختلف خاك ورزي شامل خاك ورزي مرسوم، خاك ورزي حداقل و بدون خاك ورزي و گياهان -پوششي شامل ماشك گل خوشه اي، خلر و عدم كشت گياهان پوششي بر عملكرد ذرت و برخي ويژگي هاي خاك آزمايشي در سال زراعي 1390- 1389 در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه بوعلي سينا به اجرا در آمد. آزمايش به صورت فاكتوريل در قالب طرح پايه بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار اجرا شد. نتايج نشان داد كه صفات تعداد رديف دانه در بلال و عملكرد دانه تحت تاثير تيمار خاك ورزي قرار گرفت. همچنين، تعداد رديف دانه در بلال، عملكرد دانه و بيولوژيكي به طور معني داري تحت تاثير گياه پوششي قرار گرفتند. ولي، اثر متقابل خاك ورزي در گياه پوششي معني دار نبود. بيشترين ميزان تعداد رديف دانه در بلال و عملكرد دانه (1122 گرم در متر مربع) از تيمار خاك ورزي حداقل حاصل گرديد. اين تيمار در مقايسه با تيمار خاك ورزي مرسوم، عملكرد دانه ذرت را 20 درصد افزايش داد. بيشترين ميزان عملكرد دانه و عملكرد بيولوژيكي در تيمار كشت گياهان پوششي و كمترين ميزان عملكرد دانه و عملكرد بيولوژيكي تحت تيمار عدم كشت گياهان پوششي به دست آمد. اثر تيمارها بر درصد ماده آلي و وزن مخصوص ظاهري خاك معني دار شد. بيشترين ميزان درصد ماده آلي و كمترين ميزان وزن مخصوص ظاهري خاك در حالت كشت گياهان پوششي و خاك ورزي حداقل حاصل شد. بنابراين، به نظر مي رسد استفاده از خاك ورزي حداقل و گياهان پوششي مي تواند عملكرد ذرت را افزايش و ساختمان خاك را بهبود بخشند.

Proper tillage practices and cover crops planting are suitable methods for the development of sustainable agriculture which plays important role in sustainability of crop production systems. Therefore, in order to evaluate the effect of different tillage methods included conventional tillage, minimum tillage and non tillage and cover crops included Vicia villosa, Lathyrus sativus and non planting cover crops on corn yield and some soil characteristics, an experiment was carried out at the Researches Farm of Agricultural Faculty, Bu-Ali Sina university during growing season of 2010-11. Experiment was laid out as a factorial based on randomized complete block design with three replications. Results showed that number of seed row per ear and grain yield was affected by tillage treatment. Also, number of seed row per ear and grain and biological yield were affected significantly by cover crop. But, tillage × cover crop interaction was not significant. The highest values of number of seed row per ear and grain yield (1123 gm-2) was achieved at minimum tillage treatment. This treatment in comparison with conventional tillage treatment increased corn yield up to 20%. Maximum grain and biological yield were revealed at cover crops planting treatment and minimum grain and biological yield were achieved at non planting cover crops treatment. Effect of treatments on organic matter percentage and bulk density was significant. Maximum value of organic matter and minimum value of bulk density were revealed at cover crops planting and minimum tillage treatments. So, it seems that using minimum tillage and cover crops could increase corn yield and improve soil structure.