ارزيابي سودمندي كشت مخلوط ذرت- سويا با استفاده از شاخص هاي زراعي و كارايي كنترل علف هرز

Evaluation of Corn-Soybean Intercropping Advantages Using Agronomic and Weed Control Efficiency Indices

در اين آزمايش اثر كشت مخلوط افزايشي تراكم هاي مختلف سويا بر عملكرد اقتصادي و بيولوژيك ذرت و شاخص كارايي كنترل علف هرز در شرايط آب و هوايي همدان در سال زراعي 1389 ارزيابي شد. طرح آزمايشي مورد استفاده بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار و پنج تيمار شامل T1 و T2: به ترتيب كشت خالص ذرت با و بدون وجين علف هرز و T3، T4 و T5: به ترتيب كشت مخلوط افزايشي 15، 30 و 45 درصد تراكم خالص سويا (40 بوته در متر مربع) با ذرت بود. نتايج نشان داد كه عملكرد دانه و عملكرد بيولوژيك ذرت در سطح احتمال يك درصد تحت تاثير تيمارهاي آزمايشي قرار گرفت. ولي، اثر تيمار بر شاخص برداشت معني دار نشد. بيشترين عملكرد دانه (803 گرم در متر مربع) و عملكرد بيولوژيك (1793 گرم در متر مربع) مربوط به تيمار كشت خالص ذرت با وجين علف هرز بود كه با تيمار كشت مخلوط افزايشي 45 درصد سويا با ذرت از لحاظ آماري تفاوت معني داري نداشت. استفاده از سويا به-عنوان گياه همراه در كنترل علف هاي هرز مزرعه ذرت بسيار موثر بود، بطوريكه تيمارهاي T4 و T5 پايين ترين ميزان بيوماس را به ترتيب معادل 53 و 52 گرم در متر مربع و تراكم علف هرز به ترتيب 17 و 8 بوته در متر مربع را دارا بودند. تيمار T5 را مي توان به عنوان برترين تيمار معرفي كرد، زيرا ضمن مهار مناسب علف هاي هرز، كمترين ميزان شاخص رقابت (04/0)، بالاترين ميزان نسبت برابري زمين (27/1)، مجموع ارزش نسبي (33/1) و كارايي كنترل علف هرز (20/83 درصد) را داشت و بيشترين ميزان عملكرد دانه برابر 758 گرم در متر مربع را توليد نمود.

In this study effect of additive intercropping of different soybean densities on economic and biological yield of corn and index of weed control efficiency was evaluated at the climate condition of Hamedan during growing season of 2011. Complete randomized block design (RCBD) with three replications and five treatments included T1 and T2; Pure stand of corn with and without weeding, respectively and T3, T4 and T5; additive intercropping of 15, 30 and 45 percent of pure stand of soybean (40 plants per m-2) with corn, respectively. Results indicated that experimental treatments had significant effects (p < 0.01) on grain and biological yields of corn. But, the effect of treatment on harvest index was not significant. The highest grain (803 g m-2) and biological (1793 g m-2) yield were achieved at T1 (Pure stand of corn with weeding) treatment. However, there is no significant difference for these traits between T1 and T5 (additive intercropping 45 percent of soybean with corn) treatments. Using soybean as a companion crop had significant effect on weed control. As, minimum values of weed biomass and weed density; in averaging 53 g m-2 with 17 plant m-2 and 52 g m-2 with 8 plant m-2 were observed at T4 and T5 treatments, respectively. Treatment of T5 can be introduce as a best treatment, because it can suppress weeds in the corn field and had the lowest value of competition index (0.04), the highest values of land equivalent ratio (1.27), total relative value (1.33) and weed control efficiency (83.20%) and produced the highest value of grain yield (758 g m-2).