اثر تاريخ كاشت و تراكم بوته بر عملكرد، شاخص برداشت و درصد اسيد كالنديك دو رقم هميشه بهار (Calendula officinalis L.) در شهرستان اراك

Effect of Planting Date and Plant Density on Yield, Harvest Index and Calendic Acid Content of Two Varieties of Marigold (Calendula officinalis L.) in Arak

به منظور بررسي اثر تاريخ كاشت و تراكم مناسب در دو رقم گياه دارويي هميشه بهار، آزمايشي در سال 1386 به صورت اسپليت فاكتوريل در 3 تكرار، در مزرعه آزمايشي مركز تحقيقات و كشاورزي اراك اجرا شد. دو تاريخ كاشت (دوم ارديبهشت و دوازدهم ارديبهشت) و چهار تراكم بوته (26، 32، 41 و 57 بوته در متر مربع) و دو رقم (كم پر و پُرپر) در نظر گرفته شد. نتايج نشان داد تيمارهاي مورد بررسي اثر معني داري بر وزن خشك گل، گلبرگ، عملكرد دانه، عملكرد زيست شناختي (بيولوژيك)، شاخص برداشت دانه، درصد روغن و درصد اسيد كالنديك داشتند. كشت زودتر، افزايش تراكم و استفاده از رقم پُرپر موجب بهبود صفات مذكور به استثناي شاخص برداشت گرديد. بالاترين شاخص برداشت در تاريخ كشت دوم با تراكم 26 و با رقم پرپر حاصل شد. تاخير در كشت موجب كاهش اجزاي عملكرد هميشه بهار گرديد، به طوري كه وزن خشك گل در تاريخ كاشت 12 ارديبهشت نسبت به تاريخ كاشت 2 ارديبهشت 22/18 درصد كاهش يافت. رقم پُرپر نسبت به رقم كم پر داراي عملكرد بالاتري بود، در رقم پُرپر عملكرد زيست شناختي و عملكرد دانه نسبت به رقم كم پر به ترتيب 9 و 10 درصد بيشتر بود. بر اساس برهمكنش سه گانه تيمار هاي آزمايش بالاترين درصد روغن و اسيد كالنديك در رقم پُرپر و در تاريخ كاشت دوم ارديبهشت و با تراكم گياهي 57 بوته به ترتيب معادل 17 و 51 درصد حاصل گرديد.

In order to determine the effect of planting date and plant density on Marigold (Calendula officinalis L.) varieties, a split-factorial experiment with three replications was carried out at Agricultural Station of Arak in 2007 growing season. The experimental factors included two planting dates (22 April and 2 May), four planting densities (26, 32, 41 and 57 plant per square meter) and two varieties (Sparse and Compact petal). Results indicated that the treatments had significant effects on dry flower yield, petal dry weight, seed yield, biological yield, seed harvest index, oil percentages and Calendic acid percentages. Early planting, high density and compact petal variety enhanced the mentioned traits except harvest index. The highest harvest index was achieved in 26 plants per square meter by compact petal variety and second planting date. The late planting date decreased the Marigold yield components. Seed planting in 2 May compared with 22 April decreased 18.22 % of flower dry weight. The compact petal variety had higher yield compared to sparse petal variety. Compact petal variety improved the biological yield and seed yield 9% and 10% respectively, in comparison with sparse petal variety. Based on three way interaction of treatments results, the highest percentages of oil (17%) and Calendic acid (51%) achieved by 2 April planting date in 57 plants per square meter density with compact petal variety.