تحليل آثار قيمت تضميني گندم بر ميزان توليد آن در ايران

با توجه به اهميت گندم در سبد غذايي خانوارهاي ايراني و مسئله خودكفايي اين محصول، دولت در بازار گندم دخالت مي كند. سياست قيمت تضميني از جمله دخالت هاي دولت در بازار اين محصول به جهت حمايت از توليدكننده و افزايش انگيزه توليد است. در اين پژوهش، آثار افزايش قيمت خريد تضميني گندم تا سطح قيمت جهاني آن بر شاخص هاي بازاري اين محصول به صورت منطقه اي و با استفاده از مدل تعادل فضايي بررسي شد. داده ها و اطلاعات مورد نياز جهت حل اين مدل نيز از وزارت جهاد كشاورزي، شركت مادرتخصصي بازرگاني دولتي ايران، گمرك جمهوري اسلامي ايران، سازمان راهداري و حمل و نقل جاده اي، بانك مركزي جمهوري اسلامي، فائو و مطالعات گذشته جمع آوري گرديد. در نهايت، مدل مذكور براي سال 1389، به عنوان آخرين سالي كه اطلاعات مورد نياز در مورد آن وجود داشت، حل شد. نتايج نشان دادكه با افزايش قيمت تضميني گندم، مقدار توليد اين محصول در همه استان ها افزايش مي يابد. بيشترين درصد افزايش توليد اين محصول نيز در استان هاي اردبيل، خوزستان، خراسان جنوبي، فارس و آذربايجان شرقي رخ مي دهد و به طور متوسط، 32/ 54 درصد توليد گندم در اين استان ها افزايش مي يابد. همچنين با اعمال اين سياست، مقدار مصرف گندم در همه استان ها كاهش مي يابد. البته مقدار اين كاهش مصرف اندك مي باشد زيرا تقاضاي گندم در همه استان ها كشش ناپذير است. افزايش قيمت تضميني گندم سبب افزايش حجم گندم صادر شده از استان و كاهش حجم گندم وارد شده به استان در اكثر استان ها شده است. در نهايت نتايج نشان داد كه بر اثر افزايش قيمت تضميني گندم، در بازار استان هاي آذربايجان شرقي، آذربايجان غربي، اردبيل، ايلام، خراسان رضوي، خوزستان، فارس، كردستان، كرمانشاه، گلستان، لرستان، مركزي و همدان مازاد عرضه شكل مي گيرد.