بررسي تاثير سرمايه گذاري در سرمايه انساني بر رشد اقتصادي در كشورهاي منطقه خاورميانه و شمال آفريقا با استفاده از روش GMM

The impact of human capital investment on economic growth in the MENA countries, using the dynamic panel data estimated by GMM method

در دهه هاي اخير اهميت و نقش سرمايه انساني در رشد اقتصادي كشورها بيشتر مورد توجه اقتصاددانان قرار گرفته است، به طوري كه در حال حاضر يكي از عوامل حياتي براي رشد و توسعه اقتصادي كشورها انباشت سرمايه انساني است. هدف اين پژوهش بررسي ارتباط بين دو شاخص جايگزين سرمايه انساني؛ يعني مخارج آموزشي دولت و مخارج بهداشتي دولت، به طور همزمان، بر رشد اقتصادي 10 كشور منتخب عضو منطقه خاورميانه و شمال آفريقا با استفاده از روش GMM طي دوره زماني 2003 تا 2011 بود. نتايج به دست آمده از برآورد الگو به روش داده هاي تابلويي پويا نشان داد كه در كنار عوامل سرمايه فيزيكي و نيروي كار، متغير سرمايه انساني نيز در تابع توليد در كشورهاي منطقه خاورميانه و شمال آفريقا نقش مهمي دارد، به طوري كه يك درصد افزايش در مخارج بهداشتي و مخارج آموزشي به ترتيب به افزايش 68/0 و 05/0 درصد در نسبت رشد اقتصادي منجر مي شود. همچنين، در اين برآورد نسبت تعديل رشد اقتصادي برابر با 59/0 بود و اين نشان مي دهد كه در هر سال 59 درصد از شكاف بين مقدار واقعي رشد اقتصادي و مقدار مطلوب آن از بين مي رود.

In recent decades, the importance and the role of human capital in economic growth have been more considered by economists, so that one of the vital factors for economic growth and development is human capital. The aim of this study was to investigate simultaneously the impact of two human capital proxies which included public spending on education and governmentʹs health expenditure in 10 selected Middle East and North Africa (MENA) countries using GMM method in 2003-11. The results of GMM estimator for panel dynamic data model indicated that besides physical capital and labor factors, human capital variable also plays an important role in production function of MENA countries. So that 1% increases in governmentʹ health expenditure and public spending on education has led to 0.68 and 0.05 percent increase in economic growth, respectively. Also, in this estimation adjustment rate of economic growth is equal to 0.59. That is, 59 percent of the gap between actual value and desired value of economic growth is eliminated per year. Keywords: Human capital, Public spending on education, Governmentʹ health expenditure, Economic growth, GMM model, MENA.