مقايسه عوامل انگيزشي و موانع آموزش به بيمار از ديدگاه مديران و پرسنل پرستاري

مقدمه: آموزش بيمار در بيمارستان كار دشواري است و موانع زيادي در مسير آن وجود دارد. براي رسيدن به ملزومات آموزش به بيمار موثر، شناسايي موانع و انگيزه هاي آموزش به بيمار از ديدگاه افراد درگير در فرآيند آموزش به بيمار ضروري است. مقايسه ديدگاه مديران و پرسنل پرستاري شاغل دربيمارستانهاي آموزشي بجنورد نسبت به عوامل انگيزشي و موانع آموزش به بيمار است. روش: اين پژوهش يك مطالعه ي تحليلي مقطعي است. جامعه ي پژوهش، 131 نفر از پرستاران و مديران پرستاري شاغل در بيمارستان هاي تحت پوشش دانشگاه علوم پزشكي بجنورد در سال 1393 مي باشد كه به صورت سر شماري و بر اساس معيارهاي ورود انتخاب شده اند. روش گردآوري داده ها از طريق پرسشنامه بود كه از طريق دفتر مديريت پرستاري در اختيار افرد قرار گرفت و پس از تكميل آن به سوپروايزر آموزشي بيمارستان عودت داده شد. ابزار گردآوري داده ها پرسشنامه بررسي عوامل انگيزشي پرستاران در ارتباط با بيمار و پرسشنامه شناسايي موانع آموزش به بيمار در سه بعد مرتبط با بيمار، مديريت و پرستار بود. براي تجزيه تحليل داده ها از نرم افزار SPSS 20 استفاده شد. يافته ها: از ديدگاه پرستاران عمده موانع آموزش به بيمار: كمبود آگاهي پرستاران در زمينه اصول آموزش به بيمار (9/71 درصد)، بي سوادي و كم سوادي بيماران (8/70 درصد)، عدم همكاري بيمار، عدم شناخت نياز آموزشي بيمار وكمبود نيروي انساني پرستاري (7/66 درصد)، كمبود منابع آموزشي مكتوب (5/62 درصد)، عدم وجود برنامه ريزي منظم براي آموزش به بيمار (4/60 درصد)، وضعيت نامساعد عمومي بيمار و عدم وجود قوانين مدون در زمينه آموزش به بيمار (4/59 درصد) و از ديدگاه مديران: كمبود آگاهي پرستاران در زمينه اصول آموزش به بيمار (1/97 درصد)، عدم همكاري بيمار (4/91 درصد)، وكمبود نيروي انساني و اختلاف جنس آموزش دهنده به بيمار (1/77 درصد)، ناتواني بيمار براي مراقبت از خود (4/71 درصد)، كمبود وقت پرستاران (8/68 درصد) بي سوادي و كم سوادي بيماران (6/68 درصد)، عدم پذيرش آموزش توسط بيمار (60 درصد)، كمبود بودجه براي آموزش بيمار (3/54 درصد) بيان گرديد. از ديدگاه پرستاران عمده عوامل انگيزشي آموزش به بيمار: وجدان كاري (9/46 درصد)، شناخت وقدرداني از جانب مسيولين (8/43)، حقوق و دستمزد (7/42 درصد) و از ديدگاه مديران پيشرفت و ارتقاي شغلي (9/42 درصد)، علاقه به كار، نظارت و سرپرستي از جانب مسيولين (1/37 درصد) بيان گرديد. همچنين بين برخي متغيرهاي دموگرافيك با برخي موانع و عوامل انگيرشي ارتباط معني داري وجود داشت. نتيجه گيري: پرستاران و مديران پرستاري در مورد اصلي ترين موانع مرتبط با بيمار و مرتبط با پرستار ديدگاههاي مشتركي داشتند. ولي در مورد اصلي ترين موانع مرتبط با مديريت اختلاف نظر داشتند. با توجه به هزينه اثر بخش بودن آموزش به بيمار ضروري است مسيولين امر با اتخاذ تدابيري همچون اختصاص بودجه كافي به امر آموزش كه سبب برگزاري كلاس هاي آموزشي و جذب تعداد كافي نيروي پرستاري و برنامه ريزي موثر و نظارت تشويق مناسب پرستاران مي گردد؛ در جهت رفع موانع آموزش به بيمار اقدام كنند.

Introduction:Patient education is difficult in hospital. And there are many barriers to its implementation. For effective patient education, , identifying the barriers and motivations of patient education from involved people’s point of view in the process of patient education is necessary.Comparison of Motivational Factors and Barriers to Patient Education Based on the Viewpoints of Nurses and Nurse Managers in educational hospital of Bojnourd. Method: In this analytical cross-sectional study 131 nurses and Nurse Managers employed at bojnoud University of Medical Sciences hospitals in 2014, were selected by census sampling method and studied. Data was collected by Nurses motivational factors associated with Patient Education questionnaires and Questionnaire to identify barriers to patient education In three dimensions related to patient, management and nurses. Data were analyzed by SPSS V20 software using descriptive statistical tests and independent t-test. Results: From the nurses’ point of view most of the barriers for patient education were: nurses’ lack of knowledge toward patient education (71.9%) illiteracy or low literacy of the patients (70.8%), not identifying the requirements of patients’ education and lack of nursing manpower (66.7%), lack of educational textbooks (62.5%), lack if regular plans for patient education (60.4%), patients unfavorable general condition and lack if law about patient education (59.4%) and from managers’ point of view: lack of nurses’ knowledge toward patient education (97.1%) lack of patient cooperation (91.4%) and, lack of manpower and sex difference between educator and patient (77.1%) the inability of patient for taking care of him/herself (71.4%) lack of time for nurses (68.8%) illiteracy or low literacy of patients (68.6%), rejection of education from patients (60%), low budget for patient education (54.3%). From nurses’ point of view most of the motivational factors for patient education were: job conscious (46.9%), awareness and appreciation from authorities (43.8%) salary (42.7%). And from managers’ point of view: advancement and job improvement (42.9%) interest in the job, and supervision from authorities (37.1%). And also there has been a meaningful relation between some of the demographic variables. Conclusion: Nurses and managers had a common point of view toward the main barriers regarding the patients and nurses. But they had a different point of view toward barriers regarding the administration. According to costs the effectiveness of patient education is essential and the authorities can contribute in removing the barriers of patient education by applying measures like attributing enough budget for education that lead to holding training courses, employing enough manpower, effective planning, appropriate supervised encouragement.