تصويرپردازي هنري در سوره ي مباركه ي اعراف با تكيه بر تشبيه، استعاره و مجاز

Artistic Imagery in the Holy Surah Al-Aʹʹraf: Emphasizing Simile, Metaphor and Metonymy

تصويرپردازي منطبق بر داده پردازي معنايي، از جمله مسايلي است كه در قرآن كريم مورد توجه قرار گرفته است؛ چراكه اگر مردم با كلام و محتوايي فاقدِ تصوير مواجه مي شدند، كه فقط ذهن و عقل آنان را مخاطب مي ساخت، اين كلام نمي توانست چندان اثرگذار باشد، ولي از راه تصويرگري و پردازشِ خلاقانه ي مضامين والاي انساني است كه قرآن كريم محتواهاي نوراني خود را رَختي از عناصر تاثيرگذار بديعي و بياني پوشانده و از رهگذر اين آفرينش هاي هنري، معني و مفهوم مورد نظر را براي مخاطب به وجهي نيكو جلوه گر مي سازد. در پژوهش حاضر سعي بر آن است كه با تكيه بر روشي توصيفي ـ تحليلي به بررسي جلوه هاي تصويرگري هنري در سوره ي مباركه ي اعراف پرداخته و از گوشه هايي از وجوه زيبايي شناختيِ بيانِ قرآني در اين سوره ي مباركه پرده برداشته شود و به پاسخ اين سوال دست يابيم كه خداوند حكيم در سوره ي اعراف چگونه از شگردها و فنون تصويرگري بهره جسته و نقشه ي راه اين سوره ي مباركه براي بيان هنري صحنه هاي اثرگذار چيست؟ نتايج حاكي از آن است كه تشبيهات در اين سوره با هدف توصيف حال مشركان، لغوپردازان و معارضان قرآن كريم است. اسلوب استعاره با اهدافي از جمله تهكم، استهزا ، تمثيل حال معاندان و... بيان شده است. وجود اسلوب مجاز و تخطي از حقيقتِ پاره اي از معاني بر اساس اقتضا اتِ بافتي و معنايي در اين سوره ي مباركه نيز باعث رونق و زيبايي آيات آن شده است. به طور كلي در اين سوره ي مباركه از تصويرپردازي به عنوان ابزاري قدرتمند براي تثبيت معاني و ملموس نمودن آن ها در پيش چشمان مخاطب استفاده شده است.

Imagery is a device applied in the Holy Qurʹan. Without imagery, solely addressing peopleʹs minds and intellect, could make the Divine Word not so impressive. It is through images that the Qurʹan possesses the entire human soul. The present study, using a descriptive-analytical method, attempts at analyzing artistic imagery in the holy surah Al-Aʹraf and unveiling aesthetic aspects of the Qurʹanic expressions in this surah. The results showed that the similes in this surah aim at describing the feelings and manners of the pagans and the challengers of the Noble Qurʹan. Metaphor has been used with intentions like domination and mockery and metonymy has beautified and publicized ayahs in this surah. Generally speaking, imagery in this surah has been applied to stabilize intended concepts in the addresseesʹ minds.