رتبه بندي علل فرار مالياتي به روش AHP

Ranking Causes of Tax Evasion by Analytic Hierarchy Process (AHP)

ماليات به دليل اهميت آن در جبران مخارج عمومي و آثار اقتصادي كه به همراه دارد، همواره مورد توجه دولت و اقتصاددانان بوده است و مطالعات متعددي پيرامون اين مقوله توسط محققان در حوزه هاي مختلف انجام گرفته است كه فرار مالياتي از آن جمله مي باشد. بررسي فرار مالياتي و عوامل شكل گيري آن كمك مي كند تا اصلاحات قانوني لازم، براي جلوگيري و كاهش رشد آن انجام شده و زمينه لازم براي افزايش كارايي نظام مالياتي و درآمدهاي مالياتي فراهم شود. بر اين اساس در اين مقاله با استفاده از دسته بندي ارايه شده جهت عوامل و زير عوامل فرار مالياتي و بررسي سوابق نسبت به انجام تحليل سلسله مراتبي (AHP) اقدام شده است كه بر اين اساس مهمترين عامل اصلي فرار مالياتي، عامل ساختاري و اداري تعيين شده و مهمترين زير عوامل اجتماعي و فرهنگي، اخلاق مالياتي، مهمترين زير عامل قانوني، كارايي نظام مالياتي و مهمترين زير عامل اقتصادي، وضعيت حقوق و سلامت نفس كاركنان سازمان امور مالياتي مي باشد.

As tax revenue are used for financing public expenditures and consequently have economic impacts, so governments and economists focus on it permanently. Many researches have been done in different fields including tax evasion. These studies help us to develop necessary reforms to prevent tax evasion and even decreasing it so that tax system efficiency and tax revenue will be increased. In the present paper at first we have classified tax evasion causes by using AHP. Accordingly, the results indicate that the most important cause of tax evasion is structural- administrative factor, the most important social and cultural factor is tax morale, the most important legal factor is tax system efficiency and the most important economic factor is Iranian Tax Administration’s employees’ salaries, soul and body healthiness