عملكرد دانه و برخي صفات زراعي ذرت دانه اي در الگوهاي مختلف كاشت

Seed Yield and Some Agronomic Traits of Maize (Zea mays L.) as Affected by Different Planting Patterns

به منظور بررسي اثر الگوهاي مختلف كاشت و برهمكنش آنها با دو هيبريد ذرت، پژوهشي مزرعه اي به صورت كرت هاي يك بار خرد شده بر پايه طرح بلوك هاي كامل تصادفي در چهار تكرار در سال زراعي 89-1388 در ايستگاه تحقيقات كشاورزي شهرستان دهلران اجرا گرديد. هيبريدهاي ذرت (سينگل كراس 677 و 704) به عنوان فاكتور اصلي و پنج آرايش كاشت (1– حذف يك در ميان فارو (پشته هاي عريض)، 2- كشت داخل جوي، 3- فاصله رديف 55 سانتي متري، 4- دو رديف روي يك پشته با فاصله 20 سانتي متري و 5- كشت معمول منطقه (فاصله رديف 75 سانتي متر)) به عنوان فاكتور فرعي در نظر گرفته شدند. نتايج نشان داد بين ارقام مورد استفاده اختلاف معني داري از نظر ارتفاع بوته، ارتفاع تشكيل بلال، تعداد رديف دانه در بلال، تعداد دانه در رديف بلال و شاخص برداشت وجود داشت، به طوري كه بيشترين ارتفاع بوته (3/208 سانتي متر)، ارتفاع تشكيل بلال (1/96 سانتي متر)، تعداد رديف دانه در بلال (2/14 رديف)، تعداد دانه در رديف بلال (3/37 دانه) و شاخص برداشت (1/51 درصد) در سينگل كراس 704 مشاهده شد. الگوهاي مختلف كاشت نيز اثر معني داري بر ارتفاع بوته، ارتفاع تشكيل بلال، تعداد رديف دانه در بلال، تعداد دانه در رديف بلال و شاخص برداشت داشت. بيشترين ارتفاع تشكيل بلال (8/93 سانتي متر)، تعداد رديف دانه در بلال (9/13 رديف) و شاخص برداشت (7/50 درصـد) مربوط به دو رديف روي يك پشته با فاصله 20 سـانتي متري بود. اثر برهمكنش رقم × الگوي كاشت بر عملكرد دانه، وزن هزار دانه و عملكرد زيست توده معني دار شد. بيشترين عملكرد دانه (10116 كيلوگرم در هكتار)، وزن هزار دانه (234 گرم) و عملكرد زيست توده (19600 كيلوگرم در هكتار) از تيمار رقم 704 و الگوي كاشت دو رديف روي يك پشته با فاصله 20 سانتي متري و كمترين عملكرد دانه (9201 كيلوگرم در هكتار) دانه و عملكرد زيست توده (19289 كيلوگرم در هكتار) به رقم 677 و كشت معمول منطقه تعلق داشت.

To study the effects of planting patterns on yield and yield components of two maize cultivars, an experiment was conducted in 2011-2012 cropping season at Dehloran Agricultural Station, Ilam, Iran, as a split plot based on a randomized complete block design with three replications. The treatments were two maize cultivars (S.C. 704 and 677) asseigned to main plots and five planting patterns (planting on alternate ridges, planting at furrow bottorn at row 55 cm apart, two planting rows per ridge and conventional planting on ridges 75 cm apart) as sub plot. The results showed that there were significant differences between cultivars for plant height, ear hight, seed row per ear, number of seeds per ear and harvest index. Highest plant height (208.3 cm), ear hight (96.1 cm), seed rows per ear (14.26 rows), seeds per row (37.3 grains) and harvest index (51.1%) belonged to S.C. 704 cultivar. Planting pattern affected plant height, ear height, seed rows per ear, seeds per ear and harvest index, significantly. The highest ear hight (93.8 cm), seed rows per ear (13.9 rows) belonged to two row plantings per ridge. Interaction effect of cultivars × planting patterns were significant on grain yield, 1000 grain weight and biological yield. The highest grain yield (10116 kg.ha-1), 1000 grain weight (234 g) and biological yield (19600 kg.ha-1) belonged to S.C. 704 cultivar at planting pattern of two rows 20 cm apart per ridge and the lowest grain yield (9201 kg.ha-1) and biological yield (19289 kg.ha-1) at planting patterne of two rows per ridge to S.C. 677 and conventional pattern at planting.