بررسي نقش مراكز مذهبي در افزايش سرزندگي شهرهاي معاصر؛ مطالعه موردي: محدوده امامزاده صالح تجريش، تهران

Examine the role of religious institutions in increasing vibrancy in the contemporary case study of Holy righteous Rehabilitation, Tehran

شهر مظهر زندگي و منبع نمادين اعتقادات، خاطرات و تعلقات است. شهر تجلي گاه حيات اجتماعي افراد است. حضور افراد، تعاملات افراد، زندگي افراد در شهر آن را سرزنده و پويا مي سازد. شهر نمايانگر ارزش ها و هنجارهاي ساكنين است. امروزه شهرهاي موفق شهرهايي هستند كه متناسب با ارزش ها، هنجارها و خواست هاي ساكنينش توسعه يافته و فضاهايي خلاق، پويا و سرزنده را براي حضور انان فراهم مي آورند. از اينرو فضاهاي عمومي شهر از مهمترين اجزاي شهر محسوب مي شوند. شهرهاي ايراني از ديرباز در پيدايش و توسعه خود رنگ و بوي ارزش هاي ديني و معنوي ساكنان ان را به همراه داشته اند. جانمايي و طراحي مساجد، امامزاده ها، بقاع متبركه در شهرهاي ايراني مويد اين موضوع است. جايي كه فرد با درون خويش، با معنويت همراه شده و به مبنا پيدايش خود مي پيوند. از اين رو اماكن مذهبي را مي توان دسته اي از فضاهاي عمومي به شمار آورد كه نه تنها فرد را به مبنا پيدايش خويش پيوند داده بلكه با ايجاد امكان تعاملات اجتماعي و پذيرفتن نقش فرهنگي- اجتماعي نقش مهمي در تقويت وجهه فرهنگي و اجتماعي شهرها ايفا نموده و زمينه ايجاد سرزندگي و پويايي شهري را فراهم مي آورد. مقاله حاضر سعي بر آن دارد تا ضمن يافتن مولفه هاي سرزندگي در شهرهاي معاصر به ارايه راهكارهايي جهت بهره مندي از پتانسيل هاي اماكن و سرمايه هاي مذهبي جهت ارتقا سرزندگي شهري بپردازد. لذا با استفاده از روش پژوهش توصيفي و همچنين بهره مندي از تكنيك هاي دلفي و روش تحليل سلسله مراتبي، به رتبه بندي و ارزش گذاري مولفه ها و سنجه هاي واجد ارزش در خلق و ارتقا سرزندگي محله اي پرداخته شده است. يافته هاي پژوهش مويد اين مطلب است از ميان چهار مولفه اصلي تعريف شده و اثرگذار بر ميزان سرزندگي محدوده بترتيب مولفه عملكردي، معناشناختي، اجتماعي- فرهنگي و در نهايت شاخص فرمي بيشترين تاثير را بروي سرزندگي را دارند. به گونه اي كه اماكن مذهبي از طريق همگوني با فعاليت هاي وابسته و تنوع فعاليتي فضا، پيوند با ارزش هاي معنوي افراد جامعه، ايجاد كانون هاي اجتماعي و با توجه به معماري ايراني اسلامي باارزشي كه در خود دارند، پويايي و سرزندگي فضا را در شهرها رقم مي زنند.

Embodies the symbolic source of life and beliefs, memories and belonging; the city is a manifestation of social life. The presence of interactions of people lives in the lively and dynamic. City residents represent the values and norms. Today, cities are successful cities that fit the values, norms and aspirations of the inhabitants developed and creative spaces, vibrant to provide for their presence. Thus, the cityʹs public spaces are important components of the city. Iran has long been in the emergence and development smacks of religious and spiritual values have accompanied its residents. Layout and design of the mosque, shrine, holy shrines in Iran confirmed the issue; Where the person with his inner, coupled with spirituality and the basis of their appearance bond. The religious sites can be considered a set of public spaces which are not based solely on their appearance, but also linked to the possibility of social interaction and acceptance of socio-cultural role played an important role in strengthening image, cultural and social cities have. This paper tries to find the components of the vitality of contemporary cities to provide guidelines for the benefit of potential places of religious capital to improve the cityʹs vitality. Therefore, using descriptive and also take advantage of Delphi Technique and Analytic Hierarchy Process, ratings and valuation criteria and the measures of value creation and enhancement of community vitality has been paid. The findings confirmed that the four main components defined and affecting the vitality of functional components, respectively, semantic, cultural and eventually form the greatest impact on the vitality of their index. So that religious sites comply with related activities and diversification through space, associated with the spiritual values of society, create communities and given that their valuable Persian Islamic architecture, dynamics and vitality of space in cities their figure.