گفت‌وگو از آينده‌پژوهي ديني با تاكيد بر آموزه مهدويت

آينده‌پژوهي، گفتمان آشناي هزاره سوم ميلادي است كه مرزهاي آن از نظريه‌پردازي علمي و فلسفي درباره زمان تا ارزيابي طرح‌هاي كلان تاريخ و چشم‌اندازهاي جامعه آرماني و از جامعه‌شناسي، سياست و ارتباطات تا هنر، اقتصاد و صنعت گسترده شده است. از سوي ديگر، معتقدان به دين با گزاره‌هاي پيش‌گويانه‌اي درباره آينده در سنت و منابع اعتقادي خود روبه‌رو بوده و همواره به تفسير و تبيين آموزه‌هاي برخاسته از اين گزاره‌ها مشغول هستند. مقاله حاضر ضمن اشاره به زمينه تاريخي آينده‌پژوهي و رويكرد بومي به اين گفتمان، به ابعاد مختلف آينده‌پژوهي ديني توجه كرده و با بررسي پيشينه فعاليت‌هاي شاخصي كه به اين حوزه مربوط مي‌شوند، به صورت‌بندي مطالعه آينده از سه زاويه مطلق‌گرايي، نسبيت‌گرايي و رويكرد ديني پرداخته است. در اين ميان، تاكيد اساسي مقاله بر بعد آينده‌گرايي تاريخي و دنيايي دين اسلام در قالب آموزه مهدويت شكل گرفته است. همچنين ملاحظه روش‌شناختي مهمي كه برخاسته از آسيب‌شناسي مطالعات تطبيقي آينده‌پژوهي و آموزه‌هاي ديني است، بيان گرديده و در پايان، رهيافت مقاله مبتني بر امكان گفت‌وگو از آينده‌پژوهي ديني و تعامل آينده‌پژوهي و مهدويت‌پژوهي ارايه شده است.