بازشناسي مولفه هاي هويت اسلامي در طراحي منظر معاصر با رجوع به قرآن كريم و روايات معصومين (ع)

The Recognition of Islamic Identity Factors in Contemporary Landscape Design with Respect to Quran and Quotes of Shiite Imams

يكي از جلوه?هاي هويّت بخش در طرّاحي منظر معاصر، ديدگاه?هاي فرهنگي و عقايد مذهبي موجود در جامعه است. طرّاحي منظر با اهميّت دادن به ابعاد مفهومي، نظامي ظريف، تركيبي نو و بديع خلق مي?نمايد كه ريشه در ديدگاه?هاي ديني و تفكّر انسان نسبت به جهان آفرينش دارد. ولي امروزه چنين ارتباطي بين طرّاحي فضاهاي باز و سبز شهري ايران با جنبه?هاي هويّت اسلامي وجود ندارد و در آ ن ها نوعي بحران هويّت ديده مي?شود. بر اين اساس، پژوهش حاضر در جهت پاسخ به اين سوال است كه چگونه مي?توان بين هويّت اسلامي و طرّاحي منظر معاصر ارتباط برقرار كرد؟ نگارنده بر اين فرض است كه از آيات قرآن و روايات معصومين(ع) مي?توان مولّفه هايي استخراج كرد كه منجر به انعكاس هويّت اسلامي در طرّاحي منظر معاصر شود. روش تحقيق از نوع توصيفي - تحليلي است. روش جمع-آوري اطلاعات از نوع كتابخانه?اي، با مطالعه اسناد معتبر علمي و ديني است. نتايج پژوهش نشان مي?دهد مولّفه هاي هويّت اسلامي در طرّاحي منظر معاصر در دو دسته مفهومي(4 مولّفه) و كالبدي(6 مولّفه) قابل دسته?بندي هستند. در بعد مفهومي اين مولفه?ها مشتمل بر منظرِ نيايش و ستايش، منظرِ احترام و تكريم، منظرِ اخلاق اسلامي و منظرِ امنيّت است. در بعد كالبدي نيز مولّفه ها شامل استحكام و پايداري، رنگ و نور، هندسه و تناسبات، انتخاب و كاشت گياهان، نمايش آب و تفريحات سالم است. اين مولّفه ها با يكديگر هم پوشاني دارند و تفكيك ناپذيرند. هم چنين، در متن قرآن و حديث، داراي جلوه?هاي بروز خاص و عامي هستند كه منجر به خلق هويّت اسلامي در طرّاحي منظر مي?شوند. در انتهاي مقاله نيز راهبردهاي آفرينش هويّت اسلامي در طرّاحي منظر معاصر بيان گرديده است.

Landscape design is always identified by cultural viewpoint and religious views. In fact, landscape design creates new and fresh composition and delicate system by emphasizing on conceptual perspective that is based on religious views. But nowadays there is not such relationship between landscape design and Islamic identity and we can see some kind of identity crisis. Therefore this article is shaped based on this question: How we can make a relationship between Islamic identity and contemporary landscape design? The researcher believes that we can induce some factors from Quran verses and the quote of Shiite Imams that reflect Islamic identity in contemporary landscape design. The research method is based on descriptive – analysis of data. The data was collected from authentic religious and scientific documents. The result show the Islamic identity in contemporary landscape design consists of two parts – subjective (4 factors) and objective (6 factors). There is an overlap among these factors and are inseparable. In this article the manifestation aspect of these factors were indicated by using Quran text and the quote of Shiite Imams. Finally the way of creating Islamic identity in contemporary landscape design is explained.