بررسي تاثير ناب‌سازي زنجيره تامين بر عملكرد كسب و كار(مطالعه موردي: شركت نفت فلات قاره ايران)

هدف اصلي پژوهش حاضر، بررسي تاثير ناب‌سازي زنجيره تامين بر عملكرد كسب و كار در شركت نفت فلات قاره‌ ايران مي‌باشد. اين پژوهش از نظر هدف، كاربردي و از نظر روش، توصيفي- پيمايشي است. براي انجام اين پژوهش يك نمونه‌ي 205 نفره، متناسب با تعداد مديران و كارشناسان شركت نفت فلات قاره ايران و با استفاده از جدول مورگان، به روش نمونه‌گيري تصادفي ساده انتخاب شده است. به منظور جمع‌آوري داده‌هاي پژوهش از دو پرسشنامه‌ي ناب‌سازي زنجيره تامين و عملكرد كسب و كار استفاده شد، كه طي بررسي همه‌ي مدل‌هاي موجود (به صورت جامع) و با توجه به ماهيت و شرايط خاصِ شركت مورد مطالعه (به صورت بومي) ساخته شدند. اين داده‌ها با نرم‌افزارSPSS نسخه‌ي 22 در دو بخش آمار توصيفي و استنباطي تحليل شده‌اند. براي تعيين اعتبار (روايي) پرسشنامه از روايي محتوايي و روايي سازه (تحليل عاملي اكتشافي) و براي تعيين ميزان قابليت اطمينان (پايايي) پرسشنامه از ضريب آلفاي كرونباخ استفاده شده است، به اين صورت كه در روايي محتوا از شاخص CVI و تعداد بيست نفر از متخصصين در حوزه‌ي مديريت و آشنا به موضوع پژوهش استفاده شد. مقدار ضريبCVI براي پرسشنامه‌ي ناب‌سازي 0.643 و براي پرسشنامه‌ي عملكرد كسب و كار 0.717 به دست آمد كه بيانگر روايي مناسب هر دو پرسشنامه است. در تحليل عاملي (روايي سازه) از روش چرخش واريماكس و تحليل مولفه‌هاي اصلي استفاده شد. نتايج، وجود پنج مولفه‌ي ناب‌سازي زنجيره تامين (ساختار سازماني، منابع انساني، مديريت عمليات، كاهش زمان، كاهش اتلاف‌ها) و پنج مولفه‌ي عملكرد كسب و كار (كاهش هزينه، كيفيت، انعطاف‌پذيري، رضايت مشتريان، دستيابي به اهداف و برنامه‌هاي شركت) را در پرسشنامه‌ها تاييد كرد. در نهايت، ضريب آلفاي كرونباخ با مقادير 0.934 و 0.942 به ترتيب براي پرسشنامه‌ي ناب‌سازي و عملكرد كسب و كار، پايايي هر دو پرسشنامه را تاييد كرد. نتايج بررسي دو پرسشنامه نشان داد كه سطح ناب‌سازي زنجيره تامين در شركت نفت فلات قاره ايران از مقدار تعيين شده پايين‌تر و وضعيت همه‌ي مولفه‌هاي ناب‌سازي كمتر از متوسط و نسبتاً نا‌مطلوب است؛ و سطح عملكرد كسب و كار براي دو مولفه‌ي كاهش هزينه و دستيابي به اهداف و برنامه‌هاي شركت در وضعيت كمتر از متوسط و نسبتاً نامطلوب قرار دارد و وضعيت مولفه‌هاي كيفيت، انعطاف‌پذيري و رضايت مشتريان كمي بالاتر از متوسط و نسبتاً مناسب مي‌باشد. از آزمون فريدمن براي شناسايي اولويت و اهميت مولفه‌هاي ناب‌سازي زنجيره تامين و مولفه‌هاي عملكرد كسب و كار در اين شركت استفاده شد. همچنين ضريب همبستگي پيرسون نشان داد ارتباط معناداري بين ناب‌سازي زنجيره تامين و عملكرد كسب و كار وجود دارد و اين رابطه از نوع خطي است. براي ساخت مدل پيش‌بيني خطي مذكور از رگرسيون چند‌گانه استفاده شد. نتايج حاصل از تحليل رگرسيون نشان داد كه مولفه‌ي كاهش اتلاف‌ها از ناب‌سازي زنجيره تامين بيشترين تاثير را بر بهبود عملكرد كسب و كار دارد.