بررسي تغييرات مكاني خشكسالي با روش‌هاي زمين آماري و شاخص توزيع استاندارد در استان كرمان

Investigation Spatial Variation of Drought using Geostatistics Methods and Z Index in Kerman Province

خشكسالي يك پديده آب و هوايي است كه احتمال وقوع اين پديده در همه نقاط كره زمين و با هر شرايط اقليمي وجود دارد. پديده خشكسالي يكي از مهمترين بلاياي طبيعي است كه بسياري از كشورها را تحت تاثير خود قرار داده و باعث بروز بسياري مشكلات از جمله اقتصادي، اجتماعي، سياسي و فرهنگي شده است. بر اين اساس سيستم هاي پايش در تدوين طرح‌هاي مقابله با خشكسالي و مديريت آن از اهميت زيادي برخوردار است. آگاهي از وضعيت خشكسالي، با پيش بيني و پهنه بندي شدت خشكسالي مي تواند خطر زيان هاي ناشي از اين پديده را تا حد قابل توجهي كاهش دهد. در اين تحقيق استان كرمان به عنوان منطقه مطالعاتي انتخاب شد. هدف از اين پژوهش ارزيابي دقت روش هاي كريجينگ، كوكريجينگ و معكوس فاصله در تهيه ي نقشه هاي شدت خشكسالي رخ داده در استان كرمان با استفاده از شاخص توزيع استاندارد مي باشد. بدين منظور 44 ايستگاه هواشناسي كه داراي آمار بلند مدت و پايه زماني مشترك بودند، انتخاب گرديدند. سپس شاخص خشكسالي توزيع استاندارد براي دوره آماري محاسبه گرديد. نقشه هاي پهنه‌بندي خشكسالي براي سال هاي 1367، 1372، 1378، 1379، 1381 و 1384 با استفاده از سه روش كريجينگ، كوكريجينگ و عكس فاصله توليد شد. جهت تعيين كارايي هريك از اين روش‌ها از RMSE استفاده شد. از بين سه روش پهنه بندي، روش كريجينگ به دليل داشتن RMSE پايين تر به عنوان مناسب ترين روش انتخاب شد. نتايج اين پژوهش نشان داد كه شديدترين خشكسالي ها در سال هاي 1378 و 1379 به وقوع پيوسته است.

Drought is a weather phenomenon that probability of occurrence in all parts of the planet and the climate there is any. Drought Phenomenon is one of the most important disasters that infect on many of countries. Drought causes many problems as Economic, Social, political and Cultural. The monitoring systems is developing plans to deal with drought and its management are important. Knowledge about drought, prediction and zoning of drought severity can decrease the damages of these phenomena. In this study Kerman province is selected. The aim of this study is the accuracy evaluation of Kriging, Co-kriging and Inverse Distance Weights methods in providing of maps of severity drought in Kerman province by Z Index. In do this, 44 meteorological station base time common years are selected. Z Index computed. Drought zoning maps provide by three methods of Kriging, Co-kriging and Inverse Distance Weights to years 1367, 1372, 1378, 1379, 1381 and 1384. Between of three methods of zoning, Kriging method has the lowest error RMSE so is the best methods. Results of this research was showed most severity drought occur to year 1378 and 1379.