تحليل فضايي پراكنش خدمات و جمعيت براساس نظريه عدالت اجتماعي (مطالعه موردي نواحي هشت گانه شهر رشت)

Spatial analysis of population and services distribution on the basic theory of social Justice (The case of eight areas of Rasht city)

امروزه فضاي شهرها به عرصه ي تضادهاي اجتماعي بدل شده اند و دستيابي به امكانات و منافع بيشتر، جدايي گزيني اجتماعي- اقتصادي را جايگزين جدايي‌گزيني‌هاي قومي- نژادي كرده است. بنابراين بحث نابرابري‌هاي فضايي در شهرها و لزوم برقراري عدالت اجتماعي در برخورداري كليه ي شهروندان از خدمات عمومي به يكي از مباحث جدي پيش روي برنامه ريزان و مديران شهري تبديل شده است. هدف از اين پژوهش بررسي نحوه توزيع فضايي خدمات عمومي در نواحي هشت گانه شهر رشت و ارتباط آن با پراكنش جمعيت در اين نواحي بر اساس عدالت اجتماعي است. روش پژوهش توصيفي- تحليلي است. از مدل تاپسيس و تحليل خوشه اي بمنظور سطح بندي نواحي و از ضريب اسپيرمن براي مقايسه رتبه جمعيت نواحي با رتبه خدمات آن استفاده شده است. با توجه به نتايج حاصل از اين پژوهش، ميزان برخورداري نواحي مختلف از خدمات شهري بصورت يكسان نبوده و نواحي كم جمعيت در مقايسه با نواحي پرجمعيت به خدمات بيشتري در داخل محدوده خود دسترسي دارند كه اين نشان-دهنده ارتباط ضعيف بين توزيع خدمات و جمعيت در ميان نواحي مي باشد. بنابراين در زمينه توزيع خدمات عمومي در شهر رشت و در سطح نواحي آن، عدالت دسترسي رعايت نشده است. لذا توجه به اين مسيله جهت حل مسايل شهر رشت و فراهم آوردن زمينه‌هاي توسعه پايدار شهري در اين شهر، الزامي ‌مي‌باشد.

Nowadays cities spaces have become with social conflicts location, and access with many facilities, has replacement social- economical segregation to ethnic racial segregation. Therefore discussion of spatial inequalities in cities and necessary of establishment of social Justice in enjoyment of all citizens for public services have become with one serious discussion for urban planners and management. The purpose of this research is analysis how spatial distribution public services in Rasht city areas and relationship with population distribution in this areas on the basic justice social. Research method is descriptive- analytical. The model topsis and cluster analysis for ranking of areas and spearman rank method for comparison population rank with services rank is used. The results of the research show that access of areas with urban services is not equal, and areas population low in compared with areas population full have access more services, that this show high negative correlation between population and services distribution in between areas is. Therefore in field of public services distribution in Rasht city not observe access justice. So attention with this problem for solution of Rasht city problems and providing of fields urban sustainable development in this city is necessary.